Waarom worm tubs in de jaren ’60 dé sleutel waren voor ‘meaty’ whisky en waarom ze bijna verdwenen
Rubriekendinsdag, 19 augustus 2025 om 15:00
Gisteren gaven kwamen we het nieuws over de lancering van de
drie nieuwe single malts van SMWS: de ‘Tales of the Worm Tub’ whisky’s. Vandaag
is het tijd voor een stukje geschiedenis. Want wist dat in de jaren ’60 veel
distilleerderijen werkten met zogeheten worm tubs?
Wat zijn worm tubs en waarom gebruikten distilleerderijen ze ooit zo massaal?
Een worm tub bestaat uit een lange, koperen slang, genoemd naar z’n slangenachtige uiterlijk, die zich in een groot, met koud
water gevuld houten vat bevindt. De whiskydampen passeren door deze 'slang' en
condenseren tot vloeibaar destillaat.
Door het gebruik van worm tubs werd het distillatieproces
trager en was er minder contact met koper, wat resulteerde in een zwaardere,
vollere ‘meatier’ whisky met een stevige textuur.
Je kunt je voorstellen dat dit heel anders dan de lichtere,
fruitigere stijl die verkregen wordt met moderne shell‑and‑tube condensors.
Waarom verdwenen worm tubs grotendeels in de jaren ’60?
Vanaf de jaren 1960
stapten de meeste distilleerderijen over op shell‑and‑tube condensors. De reden
hiervoor is simpel. Die zijn compacter, makkelijker te onderhouden en efficiënter, met betere koperinteractie die consistentere resultaten
geeft.
Worm tubs eisen namelijk veel ruimte, water én aandacht. Tel daarbij op dat de reparaties complex zijn door
de vele bochten én lekkages lastig zijn om te detecteren en het feest is
compleet. Dus de huidige techniek is eenvoudiger én goedkoper.
Welke distilleerderijen gebruiken ze nog wél?
Het gebruik van worm tubs zie je vandaag de dag dan ook niet
meer vaak. Toch zijn er een paar distilleerderijen die vasthouden aan deze
klassieke techniek. Soms is het een traditie die voortgezet wordt, al wordt ook
het onderscheidende karakter van de whisky belangrijk gevonden.
Deze distilleerderijen zijn nog lekker ouderwets bezig.
- Pulteney (Old Pulteney) gebruikt sinds 1826 worm tubs met oorspronkelijk ontwerp. Deze geven hun whisky’s extra body en ontwikkeling van smaken als butterscotch en vanille. Het bedrijf is trots op dit gebruik.
- Talisker op Skye behoudt hun worm‑tub condensers als onderdeel van hun stookproces; ze beperken kopercontact en voegen gewicht en complexiteit toe
- Springbank in Campbeltown stookt met worm tubs voor een rijkere, olieachtige spirit.
- Recente voorbeelden: Ardnahoe op Islay (opgericht in 2019) bouwde juist met worm tubs, als knipoog naar het verleden.
- Daarnaast zijn traditionele worm tubs nog in gebruik bij distilleerderijen zoals Cragganmore (gedeeltelijk), Balmenach, Benrinnes, Craigellachie, Rosebank (herbouw met replica tubs), Ardnahoe, Ballindalloch, Brora, Benrinnes, Glen Elgin, Mortlach en en meer.
Zelfs Dalwhinnie schakelde in 1986 over naar shell‑and‑tube,
maar keerde in 1995 terug naar worm tubs vanwege de merkbare smaakverandering.
Zo zie je maar weer. Whisky drinken is eenvoudig, maar
whisky maken is een stuk lastiger en daar komt van alles bij kijken!
Plaats reactie
POPULAIR NIEUWS
Alcoholvrije whisky’s: dit zijn de beste opties in Nederland
Update - Weer een nieuwe whiskeylikeur op komst: dit keer met de smaak van bramen
Dam Dranken: ‘We willen groot worden door klein te blijven’
Koop nu je tickets voor Dutch Whisky Week, op = op
Win een privé whiskytasting van 1000 euro bij jou thuis door een keeper of the quaich!
Win nu een te gekke gratis zeilreis hier op Whisky Monkeys!
Hibiki Japanese Harmony: zoals liefde op het eerste gezicht (Review)
Hoe Boann Distillery een unieke werkwijze in de whiskeywereld hanteert
Unieke prijsvraag: Als eerste nieuwe Nederlandse whisky proeven?
Bowmore 14 Year Old Bordeaux Cask Finish Review 'joghurt-fruitgoms gevolgd door verbrand eikenhout en kampvuur
Laatste reacties
- Hopelijk staat er in Eindhoven een 25 jarige Coal Ila voor me klaar.HansW19-08-2025
- Enige tijd geleden kon ik op een veiling een fles 25 jarige Coal Ila bemachtigen en daar heb ik vervolgens met familie en vrienden erg van genoten. Helaas is de fles als gevolg daarvan nu leeg. Wat zou Herman mij en mijn vrienden een genoegen doen om eens de huidige Coal Ila 25 te laten proeven!HansW19-08-2025
- Ik vind de logo's van Dunvilles uit Ierland altijd erg mooi. Een beetje ouderwets, dat past bij de whisky. Ook de samenwerking met een gameontwikkelaar geeft de fles een bijzondere uitstraling door het bijpassende logo. Bv. de Dunville’s Dead Island 2 .hernieuw18-08-2025
- Ik ken de Tamnavulin niet, maar die andere 2 echt lekker.
Fabian15-08-2025 - Mooie prijs kwaliteits verhouding, drinkt allemaal makkelijk weg. Maar het zijn geen toppers.Fabian15-08-2025
- Op dit moment 11 flessen open, waaronder een 18yo Caperdonich (lekker in de zomer) Een oude Gledullan en 3 HP waaronder de 12yo Saint Magnus abv 55%.Fabian15-08-2025
- De Talliskers en enkele speciale flessen Obans vond ik erg smakelijk ook al is het een hele tijd geleden. Een proeverij zou smaakervaring sterk kunnen verbeteren.DenDram15-08-2025
- Van alle Diageo-whisky’s die ik heb geproefd, blijft Talisker Distillery Edition mijn favoriet: prachtig complex, subtiel rokerig, en extra bijzonder omdat ik op Skye zelf heb gezien hoe deze whisky rechtstreeks uit de hemel komt… via de overvloedige regen van die dag, uiteindelijk gedistilleerd tot de mooiste drank.HolySpirit15-08-2025
- Top idee. Dit jaar sla ik over.Fabian14-08-2025
- lekker leven en laten leven, toch? hahaRox14-08-2025
