Ozark is niet alleen een hele goede serie op Netflix. Het is ook een regio in Missouri waar een heel bijzondere boom groeit. Ons oog viel laatst op een fles whisky die gerijpt heeft in chinquapin vaten. Maar wat zijn chinquapin cask finished whisky’s? Waarom zijn ze zo bijzonder? Is het een marketing truc of is er iets meer aan de hand?

Chinquapin is een vrij onbekende eikensoort. Het is familie van de witte eik, waar de meeste Amerikaanse whiskyvaten van worden gemaakt. Chinquapin groeit op kalkrijke bodems en rotsachtige hellingen. Voor de wetenschappers onder ons: de Latijnse benaming is Quercus Muehlenbergii. De serie Ozark bracht meer toerisme en bekendheid naar het gelijknamig gebied. Kunnen whisky’s gerijpt in chinquapin vaten dit ook brengen?

De whisky die ons liet afvragen wat chinquapin betekende was de GlenAllachie 12 Year Old Chinquapin Virgin Oak. Deze whisky heeft eerst in ex-bourbon vaten gerijpt. Daarna heeft hij een finish gehad van 18 maanden in chinquapin vaten. Deze vaten werden bijna vier jaar aan de lucht gedroogd en vervolgens op gemiddeld niveau geroosterd voordat het met whisky werd gevuld.

Een andere distilleerderij die werkt met chinquapin vaten is Meikle Toir. Daar zijn mensen de vaten gaan gebruiken nadat de destilleerderij was overgenomen door GlenAllachie in 2017. Ook bij Meikle Toir worden eerst ex-bourbon vaten gebruikt om vervolgens de chinquapin te gebruiken als finish.

Het resultaat? Een geturfde single malt whisky van 5 jaar oud.

Het ontstaan van het gebruik van chinquapin vaten komt uit de jaren negentig. Het is een project geweest van de Scotch Whisky Research Institute (SWRI). In samenwerking met Glenmorangie experimenteerde dit bedrijf  met het rijpen van whisky’s in verschillende soorten eikenhout, waaronder chinquapin, worteleik, posteik, moeraseik en Duits truffeleik.

De whisky's van de experimenten uit 1993 werden in 2004-2005 gebotteld als een reeks single cask releases. De Glenmorangie 1993 Chinquapin Oak was een gelimiteerde oplage. Hiervan waren 298 flessen gemaakt. Ze werden in november 2005 exclusief via Heathrow belastingvrij verkocht voor 95 pond per stuk. Inmiddels zijn deze flessen flink in waard gestegen. Op de Scotch Whisky Auctions is er in 2017 een fles geveild voor 700 pond.

De vaten gemaakt van de chinquapin zijn duurder dan die van de traditionele witte eik. Dit komt onder andere omdat de boom niet recht groeit. Dit maakt het moeilijker om er hout van te oogsten. Daar komt nog bij dat chinquapin groeit op ruw terrein waar houthakkers moeilijk bij kunnen komen. Het is een langzamer groeiende boom met zachter hout. Kuiperijen hebben moeite om met de chinquapin te werken.

Chinquapin vaten zorgen er voor dat de whisky kruidig aanvoelt in de mond. Smaaktonen als gember, witte peper en anijs zijn vaak te herkennen.

Er is een grote belangstelling voor niet-traditionele eikensoorten, van Japanse mizunara tot de Hongaarse eik. Maar toch zal het altijd een niche blijven. De serie Ozark eindigde nogal tragisch. Zullen whisky’s gerijpt op chinquapin vaten ook een tragisch verhaal kennen? Het is aan de smaakpapillen om dit te beslissen!

Heb je onze cadeaulijst voor de feestdagen al gecheckt?