Soms wordt een distilleerderij geboren uit pure liefde voor de godendrank, maar soms is er een andere reden om de verbindende kracht van whisky in te zetten. In deze Distilleerderij Donderdag gaan we naar de Hebriden, waar Isle of Harris Distillery uit een puur sociaal aspect opgericht is.

In de Schotse Buiten-Hebriden ligt het eiland Lewis with Harris of Leòdhas Agus na Hearadh. Het zuidelijke deel van dit eiland wordt ook wel Isle of Harris genoemd. Het is een heuvelachtig gebied dat uiteenlopende landschappen bevat.

Isle of Harris staat vooral bekend om haar witte zandstranden. Aan de westkant van het eiland ligt bijvoorbeeld Luskentyre strand, waar het zand wit is en het water zo blauw is dat het een Caribisch gebied lijkt.

Voorbij die stranden is er aan het einde van de afgelopen eeuw iets vreselijks aan de hand. De bevolking van Isle of Harris loopt namelijk jaar na jaar gestaag terug. Het probleem is zo groot dat in vijftig jaar tijd de helft van de mensen van Isle of Harris vertrekt. Vooral de jongere inwoners van het schiereiland pakken hun spullen.

De reden: geen werkgelegenheid op het Schotse eiland. De leegloop zorgt ervoor dat de lokale tradities, cultuur en taal in de omgeving onder druk komen te staan. Zo slinkt het aantal scholen en dorpen in de omgeving.

Anderson Bakewell, de oprichter van Isle of Harris Distillery, besluit in 2011 dat het tijd is voor actie. Er moet iets gebeuren om meer werkgelegenheid te creëren en de populatie op te krikken. In Talbert, een havendorpje dat vlak bij East Loch Tarbert ligt, gaat Bakewell aan de slag met de eerste legale distilleerderij in de omgeving.

Dat begint met toestemming van de lokale raad, de Comhairle nan Eilean Siar. Met die goedkeuring op zak weet Bakewell een subsidie vanuit de Schotse regering en het Highlands and Islands Enterprise fonds te krijgen van 2,8 miljoen pond.

Dit bedrag is alleen bij lange na niet genoeg om aan de slag te gaan. De rest van het totale bedrag van 10 miljoen pond wordt ingelegd door particulieren.De omgeving steunt het initiatief van Bakewell massaal. De eerste steen van de distilleerderij wordt uiteindelijk in 2014 gelegd.

De bouw van de Isle of Harris Distillery duurt ongeveer een jaar en in 2015 gaan de deuren open. Op dat moment zijn er tien mensen in dienst, waaronder jonge distilleerders die voor het eerst in de whisky-industrie aan de slag gaan. De gemiddelde leeftijd van het distilleerteam ligt op 25 jaar.

Isle of Harris heeft een plan om binnen vijf jaar het medewerkersaantal te verdubbelen. Dat aantal wordt al snel gehaald en in 2024 zijn er inmiddels 50 mensen in dienst. Het voltallige personeel van Isle of Harris is lokaal, waarmee het sociale karakter van de stokerij wordt versterkt.

Voor het stoken van de spirit gebruikt Isle of Harris water uit een lokale rivier, Abhainn Cnoc a 'Charrain. Dit water is laag in mineralen en zuiver van aard. In de stokerij is een wash still aanwezig met een capaciteit van 6000 liter en een spirit still die 3500 liter aan kan.

Om een uniek profiel aan de whisky te geven wordt er gebruik gemaakt van een medium gerookte gerst met een fenolengehalte van ongeveer 15 ppm. Voor de laatste fase van het disttilleren, het rijpen, heeft de distilleerderij gekozen voor ex-bourbonvaten uit Kentucky en sherryvaten uit Spanje.

Inmiddels zijn er al verschillende batches van de Isle of Harris whisky uit. De drank draagt de naam The Hearach en om het makkelijk te houden is elke fles met exact hetzelfde recept gestookt. Het enige verschil in smaak dat de verschillende batches van de whisky van elkaar onderscheidt is van natuurlijke afkomst.

De The Hearach whisky is voorzien van codes, waarmee de exacte batch achterhaald kan worden. Op die manier kunnen whiskyliefhebbers precies zien wanneer de drank gestookt is, hoe de vaten met elkaar gehuwd zijn en andere unieke factoren van de fles.

Whiskyliefhebbers worden van harte uitgenodigd om het verhaal achter hun fles te ontdekken. Daarnaast nodigt de distilleerderij elke liefhebber uit om eens langs te komen en een tour in 'The Social Distillery' te doen. Een overzicht van de tours is hier te vinden.