How to whisky: wat zijn die cuts waar over gesproken wordt?

zondag, 24 augustus 2025 om 15:03

Als je het over whisky hebt, dan hoor je de term ‘de cut’ wel eens voorbij komen. Binnen het distilleren is het een belangrijke term, want dit bepaalt een deel van het karakter van je drank. Wij duiken in de cut en vertellen je er alles over.

FAQ

Wat zijn cuts in whisky?
Niet meer dan een moment, om precies te zijn de momenten waarop de distilleerder beslist wat te bewaren en wat te scheiden: heads, hearts en tails.

Hoe weet een distilleerder wanneer de cut moet gebeuren?
Met zijn of haar neus, tong en ervaring.

Welk gedeelte zit er in de whisky?
Het gedeelte dat hearts genoemd wordt zit uiteindelijk in je glas. De rest gaat weg of terug de ketel in.

Niet alles wat uit een ketel komt is lekker

Het stoken van een whisky is een uitgebreid proces, dat altijd begint op het veld. Uiteindelijk komt de distilleerder bij het punt dat er een spirit gestookt moet worden die dan langzaam via de spirit safe uit de ketel loopt.

Niet alles wat er uit het koperen werkpaard van de distilleerderij komt, is even smakelijk. Er is een gedeelte dat zelf helemaal niet lekker is. Stokers moeten dan ook hun zintuigen op scherp zetten om de zogeheten cut te maken.

aberlour distillery spirit safe pernod ricard 1

Wat is de cut?

Om de pure spirit te krijgen, maakt de distilleerder zogeheten cuts: het scheiden van heads, hearts en tails. Die cut wordt gemaakt door te ruiken, kijken, proeven en op basis van pure ervaring.

Alleen de hearts belanden uiteindelijk in jouw glas, de rest gaat apart of terug de ketel in. Wat zijn die delen precies? We duiken hieronder in de heads, hearts en de tails.

Wat zijn de Heads?

Wat er als eerste uit de distilleerketel komt is de heads, ofwel de foreshots. Hierin zitten vluchtige stoffen zoals methanol en aceton. Hoe ruikt dit? Denk maar aan nagellakremover en olieachtige geuren.

Distilleerders kiezen ervoor om dit gedeelte weg te snijden, omdat het simpelweg niet te drinken is. Soms wordt het einde van de heads nog net meegepakt om te mengen met de hearts, maar het gros verdwijnt.

Wat is het Hearts gedeelte bij whisky?

Na de heads komt de magie uit de ketel: de hearts. Dit is de essentie van whisky: schoon, rijk aan graanaroma’s en perfect om in vaten te laten rijpen. Alles wat je als whiskyfan waardeert, van fruitig en fris tot rijk en complex, begint met dit deel van de new make spirit.

Dat het het belangrijkste deel van de whisky is, blijkt wel uit de naam van deze onafhankelijke bottelaar: The Heart Cut.

Hoe groot de hearts zijn, is bij elke stook en elk recept anders. Bovendien hebben distilleerders zelf de keuze om een cut te maken, dus het zou kunnen dat de hearts van de ene whisky heel anders is dan die van een andere whisky.

Wat zijn de Tails?

Naarmate de temperatuur verder stijgt, komen de tails of de feints tevoorschijn. Ze bevatten fusel oliën, butanol en zuren.

Waar de heads naar nagellakremover ruiken, is de geur hier even anders. Natte hond, oude sokken, soms een beetje azijn. Geen pretje in een glas, maar wel bruikbaar: distilleerders vangen dit deel vaak op en herdistilleren het in de volgende batch.

Er is geen Cut-handleiding

Wanneer een distilleerder de cuts maakt is niet in boeken vastgelegd. Dat zou ook een dun boek worden met een tekst als ‘maak een cut als de drank begint te smaken, maak er nog een als het weer vies wordt.’

Cuts worden gemaakt op gevoel en ervaring. Sommige distilleerders snijden strakker voor een schone, lichte whisky. Anderen nemen bewust wat heads of tails mee, omdat die tijdens jarenlange rijping in hout transformeren tot complexiteit en diepte.

Als je de volgende keer je whisky proeft, probeer dan eens te ontdekken of er een stukje heads of tails in het glas zit. Probeer dan vooral te proeven wat het met de rest van je whisky doet.