Vaak gespot op whiskyfestivals, maar wist je dat de doedelzak niet uit Schotland komt?

Schotland is wereldberoemd als het aankomt op het distilleren van de godendrank. Daarnaast is de doedelzak onlosmakelijk verbonden met het drankje, maar wist je dat de oorsprong hiervan heel ergens anders ligt?

Laten we beginnen met de beginselen van iets dat later tot whisky zou leiden: het distilleren. Dit is van oorsprong namelijk niet in Schotland begonnen. De oorsprong van deze techniek is naar verluidt ergens tussen de achtste en 11e eeuw door rondreizende monniken uit het Midden Oosten geïntroduceerd.

Leuk feitje: een van de grootste Nederlandse importeurs van gedistilleerde dranken, De Monnik Dranken, heeft zijn naam te danken aan deze monniken. 

Monniken stonden erom bekend dat ze de wereld over reisden en dat ze graag experimenteerden met het brouwen van alcoholische dranken. Dit deden ze alles behalve met het doel om een wereldwijd geliefde drank met een diepe amberkleur te maken.

Het doel achter de taferelen van de monniken was om medicijnen te maken. De Schotten en Ieren namen deze technieken over van de monniken met hetzelfde doel. De naam van de drank was uisge beatha (of uisce Beatha in het Iers).

Naarmate de eeuwen verstreken werd de techniek steeds bijgeschaafd en uiteindelijk mochten monniken er niet meer mee aan de slag, maar waren het de chirurgische barbiers die mochten stoken.

Nog later werd de drank verscheept naar verschillende uithoeken van de wereld. Dit gebeurde in houten vaten. Deze waren namelijk waterdicht en konden makkelijk op schepen geladen worden.

Alleen de drank kwam er heel anders uit dan dat deze erin ging. De vaten hadden de drank kleur gegeven en de smaak was anders geworden.
Dit was vervolgens het begin van vatrijping, iets wat tegenwoordig verplicht is met een minimale periode van drie jaar.

De naam uisge beatha is intussen verbasterd naar de term die wij gebruiken: whisky (of whiskey voor de Ierse godendrank).

Waar whisky onlosmakelijk verbonden is met Schotland, geldt dat voor de kilt, de tartanprint en de doedelzak ook. De kilt en de tartan print komen beide uit Schotland, namelijk van de oude Kelten die ooit in het land leefden.

De doedelzak komt daar niet vandaan. Dit instrument komt helemaal uit het Midden-Oosten, uit landen zoals Egypte en Turkije. Daar zijn mensen begonnen met het blazen op de zakken om verschillende muzikale tonen te creëren. In de loop der eeuwen, vooral in de Romeinse tijd, is de doedelzak over heel Europa en het Verenigd Koninkrijk geïntroduceerd.

Tot het begin van de 21e eeuw hadden veel streken zelfs verschillende versies van het blaasinstrument, maar uiteindelijk is de doedelzak het meest bekend geworden in Schotland. Tijdens whiskyfestivals is bijvoorbeeld vaak een doedelzakspeler, compleet in een kilt te zien.