Investeren in whisky #3: Een whiskyvat kopen? Dit is de invloed van whiskyvaten op whisky

zondag, 23 februari 2025 om 12:01

Als je eraan denkt om te investeren in whiskyvaten, dan sta je op het punt om heel veel whisky te kopen. De smaak is dan ontzettend belangrijk. Een van de factoren die daar invloed op heeft is het gebruikte hout. Daarom is het handig om te weten wat de invloed van vaten op whisky heeft.

Als je een fles whisky koopt, dan is een deel van de smaak afkomstig van de ingrediënten waarmee de spirit gestookt is en hoe de spirit precies gemaakt is. Denk hierbij aan het type graan dat er gebruikt is, of het peated is of niet, maar ook hoe lang de fermentatietijd was en hoe het gestookt is.

Daarnaast is de rijping van invloed op de smaak van de godendrank. Elk type vat geeft de whisky een ander smaakprofiel. Verder hebben de toasting van het vat en de grootte van het vat ook een flinke invloed op de whisky. In dit artikel behandelen we een aantal verschillende vaten en hun invloed op whisky.

Sherryvaten

We openen met sherryvaten. De whisky-industrie heeft lange tijd gewerkt met zeer oude sherryvaten. Deze vaten geven veel kleur af aan de godendrank en zorgen voor een intense sherry-achtige smaak (afhankelijk van de rijping).

Tegenwoordig wordt er veelal met een ander type sherryvat gewerkt, namelijk een jonger sherry seasoned vat. Deze vaten worden vaak gemaakt van Europees eikenhout en bevatten minder lang sherry dan de oorspronkelijk gebruikte vaten.

Sherry (seasoned) vaten staan erom bekend dat ze fruitige tonen aan de whisky geven. Denk aan rozijnen, noten en gedroogd fruit. Daarnaast smaken whisky’s uit sherryvaten vaak wat kruidig.

Mizunaravaten

Hoewel het een zeldzaam type vat is, is de Japanse Mizunara eik een geliefd vat bij whiskyliefhebbers. De vaten van dit soort hout geven namelijk een uniek profiel aan whisky.

De eikensoort staat bekend om exotische houtachtige smaken. Denk aan sandelhout, kokosnoot en kruidige tonen zoals nootmuskaat en kruidnagel. Whisky’s uit Mizunaravaten kunnen zelfs tonen van wierook hebben.

Vaak hebben de whisky’s uit deze vaten een complexere smaak en een zijdezacht mondgevoel. Gezien de zeldzaamheid van de vaten, is de whisky die daaruit komt vaak ook duurder.

Portvaten

Vaten waarin eerder port heeft gezeten hebben een heel ander karakter dan sherryvaten. Waar een sherryvat vaak tonen van gedroogd fruit geeft, is dat bij port behoorlijk uiteenlopend. Wat deze vaten precies doen met whisky is afhankelijk van het type port dat erin gezeten heeft.

Over het algemeen mag je bij een portvat een combinatie van rood fruit, bessen, druiven en een overwegend zoet profiel verwachten. Ook hier zijn vaak tonen van vanille te bespeuren, met kruidige ondertonen zoals kaneel en nootmuskaat.

Wat voor wijnliefhebbers misschien bekend in de oren klinkt, is het droge mondgevoel dat de druivendrank vaak brengt. Dit is ook veel in whisky uit portvaten te bespeuren.

Rumvaten

Heb je liever iets exotisch in je whisky? Dan is een rumvat een idee. Deze vaten komen vaak uit de Caribische eilanden en geven whisky een tropische draai. Denk aan tonen van ananas, kokosnoot, banaan en een overwegend zoeter smaak.

Rumvaten komen steeds vaker voorbij in de whisky-industrie. Distilleerderijen zijn op zoek naar aparte tonen voor hun whisky en daar past de tropische tint prima bij.

Bourbon vaten

Als laatste in deze lijst met whiskyvaten vertellen we je over de invloed van bourbonvaten. Deze vaten zijn veelvoorkomend in de whiskywereld en de reden daarvoor is eenvoudig. Een vat waarmee bourbon gestookt wordt, mag door Amerikaanse distilleerderijen maar één keer gebruikt worden.

Dat betekent dat er talloze bourbonvaten per jaar over blijven en verscheept worden naar andere landen. Bourbonvaten hebben wat betreft de smaak een sterke invloed op whisky. Whisky’s uit deze vaten hebben vaak een romige textuur met zoete tonen van vanille, karamel en kruidige tonen van het eikenhout.

Maar er is meer aan een bourbonvat dan je zou denken. Waar in de Verenigde Staten een bourbonvat namelijk slechts één keer gebruikt mag worden, is dat bijvoorbeeld in Schotland niet zo. Vaten worden meerdere malen gevuld met spirit.

Vaker gebruikte vaten geven minder smaak en kleur af

Bij second-fill vaten of refill bourbonvaten geeft een vat standaard minder smaak af aan whisky. Dat geldt in elk geval voor de smaak van de bourbonvaten die die we eerder noemden. In het hout van het vat heeft namelijk eerder al iets gerijpt en dat wordt door de spirit weer opgenomen.

Hoewel de smaak van vanille, karamel en de kruidige noten iets minder intens zijn, kunnen juist andere smaken beter naar voren komen.

Dit geldt overigens ook voor andere vaten die vaker dan eens gebruikt zijn. Telkens als een vat opnieuw ingezet wordt, geeft dat iets minder smaak en kleur aan de whisky die erin rijpt.

Schaarse whiskyvaten kopen

Bij het investeren in whiskyvaten is het belangrijk om op te letten wat voor vat je koopt. Soms zijn er prachtexemplaren te vinden. In deze vaten zitten spirits die na een paar jaar rijpen een prachtige whisky kunnen opleveren.

Zo heeft Spiritfilled momenteel een aantal zeldzame Balmenach vaten bemachtigd die jij weer kunt kopen. Het gaat om second fill bourbon vaten die op 22 oktober 2024 gevuld zijn met spirit uit de Speyside distilleerderij.

Deze vaten zijn bij Braeside Bond momenteel te koop tegen een aantrekkelijke prijs van tussen de 2381 pond en 2519 pond per vat. De vaten zijn schaars en geliefd bij whiskyliefhebbers, dus als je er een wil moet je er snel bij zijn.