Distilleerderij donderdag: Springbank, een uniek product uit Campbeltown

We gaan deze week terug naar Schotland en nemen je mee naar de Springbank distilleerderij in Campbeltown op het schiereiland Kintyre. De plek waar Paul McCartney zo wonderschoon over zong en waar ambachtelijke whisky uit de ketels vloeit.

Tussen de eilanden Arran en Islay ligt het schiereiland Kintyre. Een gebied met een heuvelachtig landschap, ruige kusten en uitgestrekte bossen. Er zijn ruïnes van oude kastelen zoals het Royal Castle of Tarbert waar de verhalen van vroeger nog levendig verteld worden. Eenmaal aangekomen in het plaatsje Campbeltown is de witte vuurtoren op Davaar Island niet te missen en stap je de rijke whisky geschiedenis van de stad binnen.

In een tijd waar Campbeltown voornamelijk een plek is om drank te smokkelen, beginnen Archibald en Hugh Mitchell de Springbank distilleerderij. Het is de veertiende distilleerderij op het schiereiland met een licentie om te stoken. Niet veel later zijn er 34 actieve distilleerderijen op het eiland en wordt Campbeltown de whisky hoofdstad van de wereld.

Helaas blijven de gloriejaren niet eeuwig duren en stort de whiskymarkt in. De redenen voor deze whiskyimplosie zijn sterk uiteenlopend. In het begin van de 20e eeuw krijgt Europa te maken met de Eerste Wereldoorlog en ook de drooglegging in Amerika hakt er op Campbeltown goed in.

Er is op dat moment sprake van overproductie en hierbij verandert de vraag van de consument van krachtige single malts naar zachte, toegankelijke whisky, waardoor de belangstelling in Campbeltown whisky sterk afneemt. Toonaangevende distilleerderijen zoals Rieclachan- en Kinloch distillery sluiten hun deuren en het tijdperk van whisky hoofdstad Campbeltown is ten einde.

Alleen Glen Scotia en Springbank overleven deze lastige tijd. Dit is een heel spannend gegeven, omdat Campbeltown door de krimp de status van erkende whiskyregio zou verliezen. De Scotch Whisky Association hanteert een hoge standaard als het gaat om het belangrijkste exportproduct van het land. Gelukkig wist de familie Mitchell een stokje te steken voor het statusverlies door de oude Glengyle distilleerderij te heropenen en zo de erkenning als Schotse whiskyregio te behouden.

Voor veel liefhebbers was dit een schot in de roos en zijn we vandaag de dag hier nog steeds dankbaar voor.

In de distilleerderij van Springbank worden maar liefst drie verschillende whisky’s gemaakt: Longrow, Hazelburn en natuurlijk Springbank. Longrow is een stevig geturfde whisky en wordt twee keer gedistilleerd. Hazelburn lijkt het tegengestelde te zijn van haar grote broer. Dit is namelijk een drie keer gedistilleerde en ongeturfde variant.

Het vlaggenschip van de Springbank distilleerderij is een licht geturfde combinatie van deze twee werelden. Whisky wordt vaak twee of drie keer gedistilleerd, maar bij Springbank gebeurt dit een beetje anders en wordt whisky tweeëneenhalve keer gedistilleerd. Tweeëneenhalve keer distilleren lijkt misschien vreemd, maar dat is het niet. Vergelijk het met sommige maaltijden die net weer even anders of misschien zelfs beter smaken bij een andere bereiding. Je hebt bijvoorbeeld normale pizza’s, maar ook steenoven pizza's.

Enfin, terug naar de whisky. De bijzondere manier van distilleren ontstaat door met verschillende stills te werken. De eerste ronde van distilleren gebeurt in een pot still. Voor de tweede distillatie ronde wordt er gebruik gemaakt van een spirit still die uit twee delen bestaat: de wash still en de spirit still. Door maar een klein deel uit de spirit still te gebruiken, gaat Springbank voor de unieke term tweeëneenhalve keer gedistilleerd.

Het grote geheim dat Springbank heet Springbank is over de hele wereld bekend onder whiskyliefhebbers. Maar wat maakt deze single malt nu zo bijzonder? Bij Springbank wordt de whisky nog op een ambachtelijke manier gemaakt. Het is de enige whiskyproducent in Schotland die alle stappen van de whiskyproductie op eigen locatie doet. Denk hierbij aan de teelt en het mouten van de gerst. Andere whiskymakers kopen hun gerst gemouten in.

De medewerkers van Springbank voeren veel stappen van het productieproces handmatig uit. Je zou denken dat dit veel tijd kost en dat doet het ook. Op jaarbasis stroomt er ‘maar’ ongeveer 750.000 liter pure alcohol (LPA) uit de ketels. Ter vergelijking: bij The Macallan is dit jaarlijks 9 tot 10 miljoen LPA.

Vergeet de buren niet! Wie de rijke historie van Springbank zelf wil ontdekken, kan per veerboot, auto of vliegtuig afreizen naar het maritieme stadje aan het Campbeltown Loch. Er zijn verschillende tours en tastings te doen en wie niets wil missen, kan voor 800 pond zelfs drie nachten op de locatie verblijven om alles wat er bij Springbank gebeurt zelf te ervaren.

De Springbank tour is een minder tijdrovende bezigheid voor wie een dagje Campbeltown aandoet. In een uurtje tijd neemt een gids je mee door alle stappen van het productieproces en eindig je met het genieten van een heerlijke dram uit het kernassortiment. Als aandenken krijg je een glas en een miniatuur mee naar huis en dat allemaal voor slechts 12 pond. Dit is omgerekend net geen 14 euro.

Wie dan nog geen afscheid van Campbeltown wil nemen, kan voor 12 pond extra de tour bij de buren volgen. Dit is de eerder genoemde Glengyle distilleerderij waar de whisky’s naar de naam Kilkerran luisteren. Het zusterbedrijf ligt pal naast de Springbank distilleerderij en maakt een single malt die net als Longrow, Hazelburn en Springbank van uitstekende kwaliteit is.

Meer van onze Distilleerderij Donderdag lezen? Bekijk dan ons overzicht.