Het schap in de slijterij bevat vaak allerlei prachtige
flessen whisky die op afstand allemaal op hun eigen manier aanlokkelijk zijn. Het
etiket is niet alleen een mooie presentatie van een whisky: het vertelt je vaak
precies wat je mag verwachten. Zo lees je een whiskylabel als een pro.
Als je op afstand een whiskylabel beoordeelt, zul je dat al
snel op gevoel doen. Het etiket dat het meeste opvalt zal als eerste uit het
schap gepakt worden. Maar als je echt wil weten wat er in de fles zit, zul je
het etiket moeten leren lezen. Wat staat er allemaal op?
De afkomst van de whisky
We beginnen met een open deur: waar de whisky vandaan komt. Op
het etiket staat vaak in grote letters de naam van een distilleerderij of de
bottelaar aangegeven. Voor fans van merken erg handig, want bijvoorbeeld een
Ardbeg, Laphroaig, Jura, The Macallan of Signatory pik je er zo uit.
De naam op de fles vertelt je waar de whisky gemaakt is. Zo
simpel is het eigenlijk bij distilleerderijen. Elke distilleerderij heeft zijn
eigen karakter en dus weet je ongeveer wat je mag verwachten in de basis. Zo is
Ardbeg rokerig, maar The Macallan juist niet.
Soms zie je de naam van een ‘independent bottler’ zoals
Signatory, Gordon & MacPhail of Douglas Laing. In deze gevallen komt er nog
een extra dimensie bij, want bottelaars kopen vaten bij distilleerderijen. Ze
melden er dan vaak bij waar de whisky gestookt is.
Wat voor whisky zit er in de fles?
Een ander belangrijk gegeven is wat voor whisky er
daadwerkelijk in de fles zit. Schotse distilleerderijen maken over het algemeen
single malt whisky, maar er zijn ook single grain whisky’s, blended whisky’s,
rye whisky’s en meer.
Een aantal whiskysoorten op een rij:
Single malt: whisky gemaakt van gemoute gerst, afkomstig uit
één distilleerderij.
Single grain: whisky uit één distilleerderij, maar niet noodzakelijk van gerst
gemaakt.
Blended whisky: mix van verschillende distilleerderijen en stijlen.
Blended malt: mix van meerdere single malts, zonder grain whisky.
Bourbon: een Amerikaanse whiskeysoort die voornamelijk van mais gemaakt wordt.
Rye whisky: een whisky gemaakt van overwegend rogge.
Hoewel bij sommige whiskyliefhebbers het water al in de mond
loopt als er over single malt whisky gesproken wordt, is dit niet per definitie
de beste whisky. Er zijn bijvoorbeeld geweldige blended whisky’s (die van goede
single malt en grain whisky’s gemaakt worden), maar ook middelmatige single
malt whisky’s.
Het is geen kwaliteitsranglijst. In elke categorie zijn
geweldige whisky’s te vinden. De term geeft vooral de stijl en verwachte
complexiteit aan. Makkelijk als je iets specifieks zoekt.
Iets wat niet onbelangrijk is voor de smaak van whisky is
het gebruik van vaten. Meestal melden distilleerderijen dit duidelijk op de
etiketten erbij. In wat voor vaten de whisky gerijpt heeft, maakt veel uit voor
de smaak van de godendrank.
Vaten die vaak voorbijkomen zijn bourbonvaten, sherryvaten
en, de laatste tijd steeds vaker, wijnvaten. Exotischere rijpingen zoals rum of
tequilavaten komen ook voorbij.
De gebruikte vaten geven je een indicatie over de smaken die
je kunt verwachten. Bourbonvaten geven vaak vanille en wat kruiden. Sherryvaten
en wijnvaten zorgen doorgaans voor wat drogere of zoetere fruittonen.
Dan zijn er nog vatfinishes in uiteenlopende vaten. Ook deze
zeggen iets over de smaak van de whisky in de fles. Distilleerderijen
experimenteren maar al te graag met finishing en dat levert soms opvallende whisky’s
op.
Whisiskey Whiskey Karaf - AK-47 - Luxe Whisky Karaf Set - 1 L - Decanteer Karaf - Whiskey Set - Incl. 4 Whiskey Stones, 4 Whiskey Glazen & 6 extra accessoires - Peaky Blinders
De doos en het label zijn kleurrijk en accentueren de whisky mooi
Hoe gelimiteerd is een whisky?
Whiskymakers zetten best wel vaak de term Limited Edition op
een fles. Dit is ook niet gek, want vaak wordt whisky in een bepaalde oplage
gestookt (en gerijpt). Toch is de ene fles gelimiteerder dan de andere. Termen
die echt een gelimiteerde oplage aanduiden zijn:
Batch: een kleine oplage, vaak met natuurlijke variatie.
Single cask: whisky die afkomstig is uit één vat, dus echt uniek. Geen twee
vaten zijn hetzelfde.
Nu je al deze informatie over whiskylabels hebt, kun je de
etiketten hopelijk wat makkelijker lezen. Het etiket is een soort landkaart in
de wereld van whisky die je aangeeft wat je mag verwachten als je de fles
opentrekt.