Je ziet het niet, maar je proeft het zonder het te weten:
gist. Wat is de rol van gist bij het maken van whisky en waarom wordt dit wel
eens de stille kracht genoemd? In deze How to Whisky zetten we gist in de
spotlight.
FAQ
- Wat is gist precies?
Een microscopisch eencellig micro-organisme (een schimmel) dat overal voorkomt.
- Wat doet gist in whiskyproductie?
Het zet suikers uit granen om in alcohol én zorgt voor de smaken en aroma’s.
- Waar halen distilleerderijen hun gist vandaan?
Van commerciële leveranciers, eigen heritage-strains, wilde vangst of een slimme mix van meerdere stammen.
Wat is gist nou eigenlijk?
Als je wel eens bij een distilleerderij of bierbrouwerij
bent geweest, heb je ongetwijfeld verhalen over gist en giststammen gehoord.
Dit kleine, maar machtig organisme, is ontzettend belangrijk voor de productie van
de godendrank.
Eigenlijk is gist niet meer dan een schimmel dat slechts uit
één cel bestaat. Met die ene cel zorgt gist ervoor dat suikers omgezet worden in
alcohol en koolzuurgas. Het is belangrijk voor bijvoorbeeld bakkers die een
brood willen laten rijzen en gebruikt wordt bij het maken van bier en whisky.
Er zijn meer dan 1500 soorten gist, maar bij het maken van
whisky is bijvoorbeeld Saccharomyces cerevisiae erg belangrijk. Je hoeft
die naam niet te onthouden, maar kunt ook brouwersgist zeggen.
Er zijn talloze stammen van deze gistsoort. Afhankelijk van
de stam kan gist fruitige, kruidige of bloemige tonen in je whisky toveren. Het
is dus alsof er een onzichtbare medewerker aan het werk is in de
distilleerderij om zo met smaken en geuren te toveren.
De grote Mash tun bij Glen Scotia Distillery in Campbeltown
Hoe maakt gist alcohol voor whisky?
Tijdens het proces van whisky maken komt gist pas voorbij na
het maischen. Gist wordt toegevoegd aan het afgekoelde beslag: een eetlepel per
vijf gallon mash.
Dan begint de fermentatie die talloze uren duurt. De gist
vermenigvuldigt zich eerst razendsnel en gaat dan aan de slag met de suikers.
In het geval van Blair
Athol duurt de fermentatie relatief kort, namelijk tussen de 46 en 50 uur. Bij
andere distilleerderijen zoals Glen Scotia kan dit wel oplopen tot een week of langer. Tijdens
dit proces ontstaan ook esters: chemische verbindingen die zorgen voor fruitige
en soms bloemige aroma’s.
Zodra de suikers op zijn of de alcohol te sterk wordt,
sterft de gist. En juist in die laatste levensfase laat de schimmel nog een
smaakbom achter die distilleerders erg kunnen waarderen.
Whisky-experimenten met gist
Sommige distilleerderijen kiezen steevast voor één gistsoort.
Het is tenslotte een bekend en vertrouwd recept dat voor een bepaalde smaak
zorgt. Andere distilleerderijen zijn wat moediger en voeren experimenten uit
met gist.
Ze gebruiken oude gistsoorten, mengen gistoorten (co-fermenting) en
ontdekken zo nieuwe effecten tijdens de fermentatie en nieuwe smaken voor hun whisky.
Hoewel het dus een onzichtbare kracht in je glas is, is het
gist van onschatbare waarde.
De volgende keer als je een glas whisky vasthebt,
proost dan ook eens op al die miljarden cellen die het allemaal mogelijk gemaakt
hebben wat er in je glas zit.
Plaats reactie
POPULAIR NIEUWS
De 5 do's van whisky drinken: deze dingen maken je whisky ervaring compleet
Alcoholvrije whisky’s: dit zijn de beste opties in Nederland
Update - Weer een nieuwe whiskeylikeur op komst: dit keer met de smaak van bramen
Win een privé whiskytasting van 1000 euro bij jou thuis door een keeper of the quaich!
Glenfiddich en Aston Martin onthullen maar liefst twee flessen die razendsnel weer verdwijnen
Hibiki Japanese Harmony: zoals liefde op het eerste gezicht (Review)
Whisky Monkeys lanceert unieke whisky adventskalender voor 2025 (elke dag een vat)!
10 onweerstaanbare bourbons onder de 100 euro die je móet proberen
Vraag Maar Raak: Voor welke brand ambassador heb jij een zwak?
Waarom Erik Molenaar stopt met Kintra Spirits – een exclusief afscheidsinterview
Laatste reacties
- Smoothie, deze is erg lekker; 50 ml four roses 40%, 200 gr. mango, 10 ml Monin vanille siroop, 250 ml Vifit aardbei drink.
Fabian31-08-2025 - Die sherrysmaak klinkt voor mij niet zo utnodigend....hernieuw31-08-2025
- Getsie die pindakaas in een smoothie. Zonde van de whisky. Een heel eenvoudige recept voor iedereen die zin heeft in een smoothy vermomd als gezond drankje: 1 handvol (ongeveer 10-15) frambozen 1 banaan van gemiddelde lengte en omtrek, 170 ml halfvolle melk en ongeveer 30 ml whisky.hernieuw31-08-2025
- En wederom een evenement dat op mijn werkweekend valt....my bad luck🙈EricD30-08-2025
- Lol, vrijdagochtend, maar eerlijk is eerlijk, s morgens is je smaaksensatie het beste moment op te proeven, een zalige Dalwhinnie, een Caol Ila, of memorablel Port (met) EllenEricD30-08-2025
- Vergeet de 40 y old 105 niet😱, (maar die laat ik voorlopig wel dicht)🤫EricD30-08-2025
- Yep, ook mijn favoriete glaasje💪EricD30-08-2025
- Lagavulin Distillers Edition, Peated met een zoetige PX finish. Waar kan ik het adres voor de proeverij heen sturen? :)Miji202128-08-2025
- Heel nieuwsgierig naar The Macallan.Fabian27-08-2025
- Na Port Ellen, Brora, Rosebank, Annandale, Dallas Dhu en Coleburn zijn alleen Parkmore en Convalmore nog over die in aanmerking komen voor een wedergeboorte. Hopelijk zien we deze distilleerderijen ook nog eens terug.Sander27-08-2025