Voor veel kenners is turf een welbekend onderwerp, maar toch wordt er op whiskyfestivals door liefhebbers bekend dat ze nog lang niet alles weten. Dus in deze Wist je dat? vertellen we je een klein stukje over turf, de impact ervan op whisky en de verschillende regio’s van turf.

Eerst een klein lesje aardrijkskunde: turf is gedroogd veen, vaak in baksteenvormige blokken. Veen is een specifieke grondsoort van half verteerde, vergane planten en komt vaak voor in moerassige, natte regio's. Het wordt afgestoken en gedroogd voor de productie van turf, iets wat ook in Nederland veel is gedaan. Deze turf is enorm geschikt als brandstof en het gebruik hiervan kan teruggeleid worden tot voor de tijd van de Romeinen.

Binnen de whisky-industrie wordt turf voornamelijk gebruikt voor het drogen van mout. Hierbij komen deeltjes van de rook, voornamelijk fenolen, bij de mout terecht. Deze zorgen voor de specifieke rooksmaak en zijn ook de deeltjes die met “PPM” (parts per million) worden aangeduid bij geturfde whisky.

Bij turfwhisky denken veel mensen meteen aan die specifieke, ziekenhuis-achtige rooksmaak die veel Islay-whisky’s bij zich dragen. Maar niet iedere peated whisky heeft deze specifieke rooksmaak. Dit komt door de verschillende soorten turf.

Zoals in het kleine lesje aardrijkskunde is genoemd, bestaat turf uit half verteerde vegetatie. Maar de soort vegetatie kan natuurlijk veel verschil maken. Ook eventuele nabijheid van de zee, met overstromingen van zout zeewater, kan impact hebben op de smaak die turf afgeeft aan de mout.

Zo ervaren veel mensen bij Islay-whisky’s dus een meer scherpe, medicinale rook die soms aan mezcal kan doen denken. Een goed, en welbekend, voorbeeld hiervan is de Laphroaig 10.

Daarentegen kan een Highland of Speyside-peat, zoals bij de Meikle Toir-lijn van Glenallachie of de whisky’s van Ardmore, meer een warme houtrook afgeven. Voor specifieke eiland-whisky’s kan het nog weer anders zijn. De locatie waar de gebruikte turf vandaan komt, kan dus veel invloed hebben op de uiteindelijke smaak van de whisky!

Veel oude destilleerderijen, zoals Highland Park, hebben hun eigen turfvelden en steken en drogen hun eigen turf. Hierdoor is hun turfkwaliteit vrij constant en daarmee ook de smaak die het afgeeft. Andere destilleerderijen laten het misschien wel aanleveren van ver. Al met al kan het zeker leuk zijn verschillende geturfde whisky’s uit andere regio’s naast elkaar te zetten! Misschien een leuk idee voor je volgende whisky-avond met vrienden?