‘Je kunt rijbewijzen halen en dan kun je een auto rijden. Maar als je auto kapot is, is niet iedereen lid van de ANWB.’ Het is een cryptische omschrijving door Johan Horstman van Distilleerderij Horstman die ervoor pleit dat whisky’s in Nederland gekeurd worden, zodat het verantwoord is wat er verkocht wordt.

De Nederlandse whiskymarkt is booming. Dat kan Johan Horstman, de eigenaar van Distilleerderij Horstman in Twente, alleen maar toejuichen.
Al vindt hij wel dat er een betere regulering kan komen van de producten. Waarom? Voor de veiligheid van Nederlanders. Hij is van mening dat al heel snel mensen een keteltje kopen om iets te brouwen, maar de consument uiteindelijk niet precies weet wat hij of zij koopt.

Sterker nog, weet degene die brouwt wel precies wat er gemaakt is?

‘Als je bepaalde producten op de markt brengt, dan moet dat eerst een keuring hebben gehad.’ Whisky maken doe je niet van de één op de andere dag, daar komt een hoop vakmanschap bij kijken. ‘Hoeveel voorloop zit erbij? Je hebt een klein beetje voorloop nodig voor de smaak, maar hoeveel zit erbij? En hoe wordt dat gedaan? Welke opleiding heb je gehad?’ Het zijn wat vragen die hij opwerpt in een gesprek met Whisky Monkeys.

‘Ik zal het zeer toejuichen als er een organisatie komt die zegt: dit is een vrij beroep, maar dit is de basis van wat je moet weten. Dat er eens in de zoveel tijd gekeurd moet worden en als het niet goed is – met alle respect- , dan kan het zo naar de douane met een slot erop. Je moet het wel drinken, want wat je binnen krijgt, krijg er niet zomaar weer uit.’

En dat bedoelt Horstman met de ANWB-vergelijking. Wat gebeurt er als iemand ziek wordt door whisky te drinken die niet in orde was? Dan is de consument de pisang, niet degene die het verkocht heeft.

Zelf stuurt Horstman al zijn producten, inclusief de whisky’s die hij maakt, naar een laboratorium in Keulen. ‘Zo wordt het gekeurd. Krijg ik groen licht of niet?’ Het is voor hem van wezenlijk belang dat hij verantwoorde producten verkoopt aan mensen. Ook als zijn product niet goed is, staat de veiligheid van mensen voorop. ‘Ik heb één keer een vat gekocht. (…) Toen kwamen we erachter dat er schimmeldeeltjes inzaten.’

Het bleek dat het vat schoongemaakt was met water, maar niet was uitgelekt. ‘En wat was het resultaat? Tweehonderd liter whisky ging onder toezicht van de douane zo de riolering in.’

Horstman heeft een opleiding Chemie gedaan en is een half jaar in de leer geweest bij Jan Kempeneers, master distiller van het Jenevermuseum in Hasselt. Tijdens dat half jaar destilleren is er van alles van zijn brouwsels afgekeurd. ‘Hij heeft me doormidden gezaagd. Wat voor water had ik gebruikt? Hoeveel kalk zit erin? En hoeveel natrium zit erin? Wat voor mout heb je gebruikt? Wat voor eiwit zit erin? Welke suikers zitten erin? Het enige wat ik kon antwoorden: ‘Jan, ik weet het niet.’ Hij zal wel gedacht hebben: domme Nederlander.’

Dat is zo’n tien jaar geleden. Horstman is net zo lang doorgegaan tot zijn drank werd goedgekeurd door Kempeers. Sindsdien heeft hij meerdere whisky’s gemaakt die hij verkoopt in zijn eigen webshop.