Erik Poutsma: ‘In deze distilleerderij beginnen de whisky’s met een 5. Geen gelul.’

Terwijl er zweetdruppels op zijn voorhoofd lopen als trotse soldaten, roert hij krachtig met zijn armen in een mash tun. Het is zondagochtend als we bij hem op de stoep staan en hij lacht uitbundig: ‘Zondag is de mooiste dag om whisky te maken.’

Erik Poutsma (61) is zijn naam. Hij is de oprichter van Drumlin Distillery, gevestigd in Havelte in Drenthe. Is hij zelf van Drentse komaf? Zeker niet. Maar hij heeft daar wel zijn plekje gevonden samen met vriendin Annemiek en twee kinderen.

Voor hem is zo’n workout op zondag de normaalste zaak van de wereld. Een aantal jaar geleden was hij nog ergens een Supply Chain Manager, maar sinds hij voor zichzelf is begonnen, is het roer om. Letterlijk en figuurlijk. ‘Dit is het mooiste, joh. Dit is zó super. Echt, geloof me, dit is het leukste wat ik ooit gedaan heb.’

Alle dagen van de week staat hij te zwoegen in en rondom zijn distilleerderij, waar volgens hem alles moet wijken voor kwaliteit. Van korrel tot borrel is zijn idee van de godendrank en mede om die reden heeft hij dan ook zelf een moutmachine laten maken. Vol trots toont hij de machine waarin granen liggen te wachten om ooit te ontpoppen tot iets moois.

Want hoewel je bij een kleine distilleerderij ergens in Drenthe misschien denkt dat de whisky’s die hier vandaan komen niet zoveel voorstellen, doet Erik er alles aan om het tegendeel te bewijzen. Natuurlijk brengt hij eerst driejarige whisky’s uit omdat hij geld nodig heeft: ‘Laten we daar even heel eerlijk en duidelijk over zijn. Iedereen die een driejarige whisky uitbrengt, heeft geld nodig.’

Al staat kwaliteit bij hem altijd voorop: ‘Ik ben ervan overtuigd dat met een beetje tender loving care het ook heel erg goed mogelijk is om een driejarige single estate whisky te maken die zich prima kan meten met vier, vijf of zesjarige whisky's.’

Zijn eigen grote helden? Dat zijn de Schotten. ‘In de jaren 70 hebben heel veel jongetjes ruzie met hun papa, dat is tussen hun 15e en 20e. Dan is het altijd vechten. Dat had ik ook met mijn vader.’

En toch was er iets wat ze verbond: het levenswater. Want wat blijkt? Ze gingen een project aan om samen whisky’s te proeven én analyseren.

Samen met zijn vader werden er whisky’s uitgezocht bij een slijter en gingen ze kijken of ze die te pakken konden krijgen. ‘Dan heb je een projectje met z’n drieën en dan wordt het heel mooi. (…) Na twee maanden komt die fles binnen en dan ga je het proeven en beoordelen.’

Dat gebeurde steevast met het boek Malt Whisky Companion van Michael Jackson. Eriks vader leeft niet meer en terwijl hij spreekt, zijn er sporen in zijn stem te horen die duiden op littekens. Was de relatie tussen vader en zoon misschien net zo lastig als het maken van whisky, namelijk een proces van vallen en opstaan? Toch denkt hij met warme gevoelens terug aan zijn avontuur met zijn pappa in de jaren '70.

Toen was er toen nog niet zoveel whisky als nu. Er was een standaard fles van Glenfiddich te koop, waar enkele jaren later Glenlivet op volgde. Verder waren mooie single malts van Port Ellen en Rosebank en wat pas écht indruk achterliet bij de jonge Erik was de Ardbeg whisky uit 1973. De herinnering aan vroeger laat weer even dat blije jongetje van toen zien: ‘Dat vond ik zulke god-de-lijk lekkere whisky’s. Dat waren hele heldere mooie whisky’s die als een soort bergbeekje over de tong liepen’.'

Hij werkt dan ook honderd procent volgens de Schotse regels en met koperen ketels. ‘Ik wil voor mezelf terug terug naar die oude ambachtelijke whisky's, waar geen haast mee is en waar whisky’s gewoon lekker hun werk mogen doen, en zodra ze uitkomen iedereen zegt: dát is lekker.’

De reden dat hij zo druk bezig is met whisky, ziet hij terug in drie dingen: weemoed, een midlifecrisis en erfgoed. Hij wil meer achterlaten dan enkel twee kinderen. ‘Ik zou het wel ongelooflijk leuk vinden als jullie kleinzoon ooit nog een keer, met mijn fles in de hand, tegen iemand zegt: 'Mijn grootouders hebben nog met hem gepraat'.'

Er ligt dan ook van alles te rijpen om niet na drie jaar uitgebracht te worden, maar pas (vele) jaren later. Erik beschouwt zichzelf dan ook als een strateeg. En hoewel hij zegt alles alleen te doen is dat niet helemaal het geval. Er zijn hulptroepen. De een luistert naar de naam Annemiek (denkt na over de marketing), de ander naar Puck (dochterlief die meedenkt over de marketing en het blenden van de vaten) en dan is er nog Ruud. Die ene verloren vriend.

Sinds een aantal jaar heeft Erik weer contact met zijn beste maat van de middelbare school. ‘Wij waren twee jongens die op de middelbare school alles deden wat God verboden had en we zijn een paar keer blijven zitten.’

Een kwajongens lach volgt. Hij is duidelijk niet van plan te vertellen wat hij vroeger uitgespookt heeft.
De twee vrienden gingen studeren en hebben jarenlang geen contact gehad, tot een reünie van een paar jaar geleden.

Op de vraag wat Ruud tegenwoordig doet, grapt Erik: 'De procesverbetering hier in de distilleerderij na-túúrlijk!' Het serieuze antwoord is dat zijn vriend met vervroegd pensioen is en inderdaad zijn vroegere maat helpt.

Dat er een klein beetje hulp is, is welkom, want doordat Erik zeven dagen in de week werkt, is er (te) weinig ruimte voor zijn grote liefde Annemiek. Toevallig komt ze binnenlopen tijdens het interview. Hij kijkt haar aan: ‘Ik heb alles eerlijk verteld hoor.’

Hij heeft inderdaad net gezegd dat hij wat meer tijd voor haar vrij zou moeten maken. Ze grapt naar ons: ‘Gelukkig heb ik een paard en een hond.’ Natuurlijk doen ze dingen samen, zo zijn ze in januari nog een hele maand samen naar Argentinië, Chili en Uruguay geweest. De Drumlin man is enorm verzot op geschiedenis en reizen. ‘Ik zou niet weten wat ik zonder zou moeten.’

Er is alleen een klein beetje balans nodig voor als hij aan het werk is. Zijn woorden dat alles moet wijken voor zijn whisky’s, lijken hier als een spijkertje op de kop te worden geslagen. Hoewel hij ook gin maakt en houdt van heldere zuivere dranken, is er niets wat zo’n indruk op hem maakt als whisky.

‘Voor mij is dit de meest kwetsbare drank van allemaal. En dat betekent, net zoals in de keuken thuis, dat als je met whisky iets fout doet, de klant dat merkt.’

Qua whiskydroom wil de opgewekte stoker nog van alles: de markt veroveren in de Benelux en West-Duitsland, nog een keer een roggewhisky maken en zo zijn er nog wel wat dingen. Eerst komt in mei Our Baby whisky uit en daarna een single estate peated whisky.

‘Daarmee ben ik volgens mij de enige op het continent, want ik ga met mijn eigen peat roken.’ We kijken in blauwe heldere ogen van een jongen die een man is geworden: vol met kattenkwaad, maar nu op een chemisch niveau.

Papa zou trots zijn en misschien zijn leraren ook wel, mits ze tegen het alcoholpercentage van zijn whisky's kunnen. 'In deze distilleerderij beginnen de whisky’s met een 5. Geen gelul.'

Favoriete whisky: Springbank 18
Aantal glaasjes whisky per week:  3
Leukste fles whisky in bezit:  Ardbeg uit 73
Duurste whisky ooit gedronken: 77-jarige Port Ellen
Whiskyland om in de gaten te houden: Nederland
Whisky die je zelf had willen bedenken: Talisker
Minst favoriete whisky: 'Iedere whisky die niet met liefde is gemaakt.'

Lees hier de rest van onze interviews.