Distilleerderij Donderdag: Aberlour Distillery - Een zachte dram met een vurig verleden

Het is weer donderdag en daarom tijd om in de rijke geschiedenis van een distilleerderij te duiken. Deze week begeven we ons op Schotse grond, waar we het verhaal achter de Aberlour Distillery ontrafelen. En daarvoor gaan we bijna 200 jaar terug in de geschiedenis naar het prachtige Speyside. Welkom bij een nieuwe Distilleerderij Donderdag.

Als je een fles Aberlour whisky thuis hebt staan, kun je daarop de volgende tekst lezen: ‘est. 1879’, oftewel sinds 1879. Hoewel deze vermelding correct is rondom de oprichting van de moderne Aberlour distilleerderij, moeten we voor de oorsprong van deze Speyside distilleerderij een heel stuk verder terug in de tijd. Om precies te zijn begint het verhaal van Aberlour Distillery ruim 50 jaar eerder in 1826.

In dat jaar richten Peter Weir en James Gordon de oorspronkelijke Aberlour distilleerderij op. De stokerij wordt vlakbij de rivier de Spey in het dorp Aberlour gebouwd. Het duurt ongeveer een jaar voordat de stokerij van eigenaren wisselt, want in 1827 trekt Peter Weir zich terug uit het project. Het eigendom gaat daardoor naar de broers James en John Grant.

Zij besluiten al vrij snel om de stokerij achter zich te laten om zelf een distilleerderij op te zetten. In 1838 stichten zij de Glen Grant Distillery, terwijl de Aberlour Distillery inactief achter blijft. Uiteindelijk breekt er in 1879 een enorme brand uit die het grootste gedeelte van de gebouwen verwoest.

James Fleming, een bankier uit Aberlour en de nieuwe eigenaar van de distilleerderij, besluit op dat moment om op een andere plek de stokerij opnieuw op te bouwen. Hij besluit dat een plek vlakbij twee watermolens, een graanmolen en een zaagmolen geschikt is voor de stokerij. De plek ligt bovendien aan de Burn of Aberlour, een zijtak van de rivier Spey. Fleming krijgt groen licht van de Earl of Fife om de bouw te beginnen en een jaar later is de stokerij klaar voor productie.

Aberlour Distillery is op dat moment de modernste distilleerderij van de regio die actief stookt. Er gaat weer spirit vaten in om omgetoverd te worden tot Speyside whisky en dat gaat jaren goed. In 1892 verkoopt Fleming de Speyside stokerij om zich te gaan richten op andere zaken in het dorp. De nieuwe eigenaren zijn de beheerders van de distilleerderij.

Onder hun leiding vloeit er meer spirit uit de ketels, totdat in 1898 een enorme knal op het terrein klinkt. Een enorme ontploffing zorgt voor een intense brand, waarbij een vlammenzee het grootste gedeelte van de nieuwe Aberlour distilleerderij in de as legt. Ook gaat het merendeel van de gemaakte whisky verloren. De huidige eigenaren treuzelen niet, maar beginnen direct met het herbouwen. Gezien de brand nagenoeg alles verwoest heeft, wordt er meteen van de gelegenheid gebruik gemaakt om alles nogmaals te moderniseren en te voorzien van de nieuwste ketels en apparatuur die op dat moment beschikbaar is.

Nadat Aberlour herbouwd is, wordt deze uiteindelijk verkocht aan een brouwersfamilie. W.H. Holt & Sons neemt de leiding over en weet zonder problemen ruim 24 jaar aan de slag te gaan in Speyside. In 1945 verkoopt ook deze partij de stokerij weer, dit keer aan S. Campbell and Sons. Deze nieuwe eigenaar investeert flink in de uitbreiding van de capaciteit. Zo worden de twee huidige koperen ketels vervangen door vier nieuwe exemplaren.

Aberlour Distillery wordt hiermee een van de grootste distilleerderijen in Schotland op dat moment. Dat moet ook wel, want de vraag naar whisky is enorm. De distilleerderij besluit ook de aanpak van het stoken en het rijpen te veranderen. Alle nieuwe whisky’s worden voortaan dubbel gedistilleerd en rijpen bijna uitsluitend in rode wijn- en sherryvaten. Er wordt ook alleen nog maar lokale gerst gebruikt die uit de regio van Aberlour gehaald wordt.

De nieuwe whisky’s zijn kenmerkend voor Aberlour: zacht en overwegend zoet van aard. Het levert een nieuwe groep liefhebbers met een voorkeur voor de smaak van donker fruit en een nootachtig smaakprofiel. In 1974 is er nog een wisseling van de wacht. S. Campbells and Sons wordt overgenomen door het Franse drankenbedrijf Pernod Ricard. Aberlour komt daardoor in het portfolio van Chivas Brothers terecht. Onder de vleugels van Pernod Ricard heeft Aberlour de afgelopen jaren een flinke ontwikkeling doorgemaakt.

Het merk is op de kaart gezet als een single malt whisky en het assortiment is flink uitgebreid. Er zijn verschillende expressies met een leeftijdsaanduiding die variëren van 10 jaar oud tot 21 jaar oud. De 12 en 14 Year Old Double Cask whisky’s zitten in het kernassortiment van de distilleerderij, net als de A’bunadh whisky. Voor deze laatste whisky heeft de Speyside stokerij zich laten inspireren door oud Gaelic.

A’bunadh betekent namelijk vrij vertaald ‘de originele’ of ‘de oorsprong’. Het verhaal van deze whisky komt uit de tijd van de renovatie van de distilleerderij. Tijdens de werkzaamheden werd namelijk een oude fles gevonden, waarin deze whisky zat. In onze Whisky Names Explained over de fles vind je meer over dit opmerkelijke verhaal en hoe de distilleerderij het recept wist na te maken. Ook kun je in onze Aberlour A’bunadh Alba review terecht om meer over de expressie te weten te komen.

Hoofdfoto: Pernod Ricard