In België was het vorig jaar raak. Bij een slijterij werden whiskeys ter waarde van 8000 euro buit gemaakt. Waren het zoveel whiskeys of waren ze zo bijzonder? Het laatste. De dieven hadden namelijk Pappy van Winkle buitgemaakt. Waarom is juist deze whiskey zo populair?

Misschien heb je weleens een Pappy van Winkle fles gezien. Het label is zwart-wit, op de voorkant staat een wat oudere man van de zijkant afbeeld. Hij geniet zichtbaar van een sigaar. De letters zijn in een lettertype waarbij alles uitstraalt: dit is héél oud.

Dat klopt ook wel. Hoewel we hier niet te maken hebben met een distilleerderij die al een paar eeuwen bezig is, moeten we wel terugreizen naar het begin van de twintigste eeuw. Julian "Pappy" Van Winkle Sr kocht namelijk in 1910 een aandeel in de A. Ph. Stitzel Distillery in Louisville, Kentucky. We hebben dus te maken met een Amerikaanse drank.

De A. Ph. Stitzel Distillery vormde de basis voor de Stitzel-Weller Distillery, die in 1935 op Derby Day werd opgericht. Wat opvallend is, is dat Pappy van Winkle meteen een hele duidelijke visie voor ogen had.

Waar veel bourbons in Amerika (en denk ook aan moonshine producten) in die tijd erop gericht waren om snel uit te brengen, dus na een paar jaar, besloot Van Winkle meteen voor kwaliteit te gaan en niet aan de lopende band snel allemaal producten op de markt te brengen.

De basis voor het merk is dus toen al min of meer gelegd. Wie namelijk vandaag de dag denkt aan Pappy van Winkle weet dat dit gelijk staat aan premium whiskey, oftewel luxury, iets wat niet constant wordt gemaakt.

Toch duurde het wel even voordat de Pappy van Winkle drank de populariteit van vandaag de dag krijgen. Sterker nog, in de jaren '60 en '70 veranderde de whiskey-industrie en was bourbon helemaal geen populair drankje meer. Iets waar verandering in komt als Julian Van Winkle III, de kleinzoon van Pappy, in de jaren '90 besluit om de familietraditie weer op te pakken.

Hij vindt oude whiskeyvoorraden van zijn vader en besluit dit uit te brengen onder de noemer Pappy Van Winkle's Family Reserve. De whiskey wordt goedkoop aangeboden, omdat bourbon niet heel populair is. Sterker nog, het wordt in deze periode verkocht als goedkope boerendrank.

Een fles Pappy van Winkle kost slechts honderd dollar, maar dat verandert snel. Er is ontstaat namelijk een hele hype rondom de nieuwe flessen. Ineens wil iedereen een fles van deze bourbon hebben en er ontstaat een mediahype rondom het merk.

Zo zegt Anthony Bourdain, kok en tv-presentator, een duidelijke mening over de Amerikaanse godendrank: ‘Als god bourbon maakte zou hij dit maken.’ Het gaat dan ook als een lopend vuurtje: wie een premium whiskey zoekt, móét een Van Winkle hebben.

Daarmee is de bourbon ineens niet meer voor de gewone consument voor handen, maar is het een luxe product geworden voor rijke mensen. Al gebiedt eerlijkheid te zeggen dat de hype terecht is, in zoverre dat er sprake is van kwaliteit.

Experts hebben de drank hoog zitten, blijkt ook in de jaren die daarop volgen. Zo wordt de Pappy van Winkle 15 Years in 2019 in de Whisky Bible bekroond tot de beste bourbon tussen de 11 en 15 jaar oud. En ook sleept de drank een prijs in de wacht tijdens de World Whiskies Awards als ‘beste bourbon met een leeftijdsaanduiding.’

Tegenwoordig wordt de Pappy van Winkle bourbon nog steeds volgens het oude en geheime recept gestookt. Alleen dit gebeurt wel op een andere plek dan voorheen. De drank wordt namelijk gemaakt in de Buffalo Trace Distillery. Dit gebeurt nog net zo ambachtelijk als destijds, alleen dan wel op een iets andere schaal.

Buffalo Trace verkoopt tegenwoordig 7000 kratten, oftewel 84.000 flessen, met het geheime recept van de drank die inmiddels een cultstatus heeft gekregen. Bij elke nieuwe release wordt met spanning afgewacht. Wat gaat er nu op de markt gebracht worden?

De prijzen zijn inmiddels torenhoog. Je kan tegenwoordig weliswaar een fles bemachtigen, maar daar moet je minstens een paar duizend euro voor over hebben. Eind jaren 90 was er een grote diefstal, die uitgelicht wordt op Netflix in The Bourbon King (twee afleveringen van de tv-serie Heist). Dat was toen al vanwege de smaak en prijs, maar wie had kunnen verzinnen dat nu meer dan 20 jaar later de gekte nóg groter is?

Foto's: Pappy van Winkle