Maarten jan Leppink: ‘Angel’s share in Nederland is echt een uitdaging’

Hij vond onlangs nog zijn pasje terug van de Johnnie Walker Club, waar hij als één van de eersten lid van was. Tegenwoordig heeft Maarten jan Leppink, van Stokerij Twentse Ketels, zelf een schare fans en een eigen distilleerderij waar hij met passie aan de Nederlandse godendrank werkt.

In 2018 besloot Maarten jan Leppink (64) dat het tijd was om te stoppen met zijn baan. Hij wilde iets anders doen, zoals beleggen in whisky. Doordat hij door zijn rug ging, liep dat even net iets anders. Leppink kwam op bed te liggen en daar kreeg hij ineens een ingeving.

Een sprong in het diepe en de oprichting van Stokerij Twentse Ketels

Waarom beleggen in whisky die iemand anders gemaakt heeft, als hij zelf ook whisky zou kunnen maken? Dat idee werd door de Twentenaar uitgewerkt en zonder enige kennis van zaken richtte hij als een echte doe-het-zelver stokerij Twentse Ketels op.

Terwijl Maarten jan de opleiding aan het volgen was, bestelde hij zijn machine en alle benodigdheden voor de distilleerderij. Vanaf dat moment zou het nog twee jaar duren voordat er new make in een vat ging. De reden daarvoor was simpel.

De distilleerder moest nog een heel recept bedenken en hij begon met een 10 liter ketel. Zijn recept moest dus eerst verfijnd worden, terwijl hij steeds opschaalde. Ook niet onbelangrijk: hij moest ook nog aan vaten zien te komen.

Waarom is Square Mountains whisky zo zacht?

Inmiddels zijn die recepturen (voor peated en unpeated whisky) verfijnd en weet Maarten jan een steeds zachtere spirit te stoken op een hoger alcoholpercentage.

Dit is onder andere te danken aan de 225 liter ketel die helemaal op maat voor hem gemaakt is door Müller in Tiergarten, Duitsland. De distilleerketel heeft een speciale helm en een deplegmator die voor meer kopercontact zorgt en dat komt de spirit ten goede.

De creativiteit wordt soms getest

De stoker onderscheidt zich met zijn whisky van andere Nederlandse distilleerderijen door innovatief en creatief te zijn. Dat is niet alleen merkbaar aan de aangepaste ketel, maar ook door zijn creativiteit en het gebruik van de juiste vaten.

Voor Squaremountains whisky wordt wort gebruikt die een moutwijn oplevert die mooi en constant van smaak is. Als de spirit gestookt is, komt de rest van het smaakprofiel aan op de vatrijping. En dat gaat niet altijd zoals gehoopt, vertelt Maarten jan.

Zo kwam er een batch van de ‘gewone’ whisky uit een portwijnvat, of eigenlijk een likeurwijnvat gezien die uit de Achterhoek kwam en geen portwijn mag heten. Daarbij moest Maarten jan op een gegeven moment bijsturen om de smaak goed te krijgen.

Transparantie is erg belangrijk

Het verhaal over zijn whisky’s vertelt Maarten jan aan iedereen die het weten wil, net als de verhalen over zijn andere dranken. De stokerij maakt naast whisky ook likeuren en gin. Bij elke release laat hij precies zien is hoe zijn dranken tot stand gekomen zijn. Leppink houdt van transparantie.

De Squaremountains maker vindt het ook erg belangrijk dat mensen bij hem een whisky kunnen afhalen als ze willen. Dan kunnen ze meteen proeven en vragen stellen. Voor de klant betekent dit een persoonlijke touch en voor de distilleerder een moment van feedback.

Een gebroederlijk landschap

Die persoonlijke touch geldt niet alleen met de klanten, maar ook met collegadistilleerders. Het landschap van Nederlandse distilleerders ziet hij als gebroederlijk.

Er wordt met elkaar gelachen, gebeld en er worden ervaringen uitgewisseld, wat erg leerzaam is. De distilleerder heeft goed contact met The Chamberick, Sculte en Kalkwijck Distillers. Laetitia de Hoog volgde gelijktijdig met hem de opleiding voor het stoken.

Passie is niet het enige dat nodig is

Toch is het niet alleen maar rozengeur en maneschijn in het Nederlandse distilleerlandschap. Maarten jan vertelt dat er veel mensen beginnen uit passie voor whisky, maar vraagt zich af hoeveel de eindstreep halen of het volhouden.

Whisky maken draait om geld en financieel uithoudingsvermogen, waarbij je moet investeren in een vat, in accijnzen én in de inhoud van dat vat. Er moet drie jaar gewacht worden en dat is jammer genoeg niet voor iedereen weggelegd.

Van whisky leven is weer een heel ander verhaal dan alleen een stokerij open weten te houden. Het is een vreemd businessmodel met talloze uitdagingen.

Uitbreiden en opschalen

Dit is iets waar Maarten jan zelf constant ook mee bezig is, maar waar veel bij komt kijken. Intussen kijkt hij wel rooskleurig naar de toekomst die voor hem vol ambitie zit.

Maarten jan wil graag oudere whisky hebben en daarvoor is een aanpassing nodig. In zijn geval een uitbreiding, want hij wil meer vaten kunnen opslaan die uiteindelijk dan langer kunnen rijpen.

Het doel is een 4 tot 5 jaar oude whisky, maar ook daar liggen uitdagingen op de loer. Een daarvan is de angel’s share.

Vijfde batch Squaremountains whisky onderweg

Terwijl die uitdaging blijft bestaan is er wel een nieuwe whisky onderweg: Squaremountains Batch 5. Over een paar weken vindt de nieuwe whiskyrelease plaats. De whisky belooft iets unieks te worden.

‘Deze is voor mensen die echt houden van een whisky na het eten. Hij is echt wel veel zoeter dan een gewone whisky... dan mijn andere whisky’s.’

De nieuwe Nederlandse single malt heeft gerijpt in een Pedro Ximénez vat. Geen sherry seasoned vat, maar een echt oud sherryvat.

• De whisky is al te bestellen via de webshop van de distilleerderij

Favoriete whisky: Een Mac-Talla uit een rodewijn vat.
Aantal glaasjes whisky per week: 1
Leukste fles whisky in bezit: Sculte Twentse Whisky Peated.
Duurste whisky ooit gedronken: Sculte Twentse Whisky Peated.
Whiskyland om in de gaten te houden: ‘Ik houd Nederland heel erg in de gaten.’
Whisky die je zelf had willen bedenken:  Glen Moray.
Minst favoriete whisky: 'Vroeger had je van die massage whisky’s, maar dan heb je het over 50 jaar geleden.  Dat was echt rommel. In Indonesië lokaal, dat is echt niet te zuipen.'

Lees ook

Maarten jan Leppink van Stokerij Twentse Ketels droomt over whisky in 'een gedenkwaardige Nederlandse film'

Dit zijn de tasting notes van de nieuwe single malt whisky van Stokerij Twentse Ketels

Distilleerderij Donderdag: Stokerij Twentse Ketels stookt met The Dominator

Alles wat je moet weten over Santing Beer and Spirit Barrels

Mede mogelijk gemaakt door Stokerij Twentse Ketels. Nix18.