Hoe gaan Nederlandse distilleerderijen om met tegenvallende oogst?

Begin deze maand verscheen er een artikel online waarin er zorgen werden geuit over de graanoogst. ‘Het zou spannend’ worden. Een tegenvallende oogst kan direct invloed hebben op de whiskyproductie. Maar hoe gaan we daarmee om in Nederland?

Vorige week kwamen de eerste berichten binnen uit de whisky-industrie: Bus Whisky kampt met een tegenvaller van de gerstoogst. Er is te veel onverwachte regen gevallen, waardoor een deel van de gerstoogst letterlijk in het water is gevallen. Bus Whisky, gevestigd in Brabant, meldt dat er slechts de helft van de oogst is binnen gehaald. Daardoor is er een te kleine batch voor de mouterij. En nu?

Dat is precies de vraag. Wat ga je dan doen als distilleerderij? Er kwam een oproep op Facebook om mee te denken, waarbij er meerdere opties werden geboden:

Het is een oproep naar de medemens om mee te denken. Ook andere partijen hebben te maken met een slechte gerstoogst. Arend van Nieuwland, mede-eigenaar van Wieke Distillers (waar gewerkt wordt aan de eerste whisky) noemt de oogst ‘ronduit slecht’. Hij laat in een reactie aan Whisky Monkeys het volgende weten: 'Vooral de single estate distilleerderijen die hun eigen gerst verbouwen zijn getroffen. In het noorden is op uitgebreide schaal in brouwgerstpercelen schot aangetroffen. Schot is kieming in de aar en dat is zeer negatief voor de brouwkwaliteit; het is bovendien moeilijk te constateren. Ook worden toenemende mate afwijkende korrels aangetroffen. Een groot gedeelte van de brouwgerstoogst is niet geschikt om nog te kunnen afzetten richting mouterijen. Dan wordt het voergerst en dat brengt minder op.’

Wel benadrukt hij dat er nog voldoende gerst aanwezig is voor de stokerij. ‘Wij gebruiken maar een gedeelte van onze oogst voor onze whisky. Wat het voor de smaak zal doen weten we nog nietwaar het blijft natuurlijk een natuurproduct.’

Als we ergens halverwege het land navraag doen, komen we uit in Twente. Christian Broekhuizen, mede-eigenaar van Kalkwijck Distillers, vertelt dat het seizoen aan de droge kant begon om daarna extreem nat te worden. Ze hadden dat in Twente liever andersom gezien. ‘Voor die tijd kun je dat natuurlijk niet zien aankomen, maar we proberen elk jaar wel te kijken naar welk ras het beste past bij het Nederlandse klimaat. We hebben een vrij korte stengel, dus geen last van “liggend” gerst. Dit is funest met langdurige regen. Gelukkig hebben we met Bert (vader van Lisanne Benus) en zijn voorgangers geluk dat we ruim honderd jaar ervaring hebben met het telen van gerst.’

Volgens hem had het dit seizoen dan ook beter gekund, maar valt het hen mee. Of het echt goede brouwgerst wordt is nu nog onbekend, al kunnen veranderende weersomstandigheden soms ook juist voor een verrassing zorgen: ‘We hebben eerder een tegenvallend jaar qua opbrengst gehad, maar toen leek het alsof de smaak juist intenser was; graniger.’

En dat is het met whisky: continu werken diverse factoren mee die invloed hebben op de smaak. We hebben nog altijd geen weergoden in Nederland, waardoor we maar moeten afwachten wat de smaak van de godendrank wordt. Kalkwijck Distillers is al jarenlang bezig met whisky maken in Nederland, Bus Whisky sinds 2015 en Wieke Distillers heeft new make spirit liggen dat nu rijpt in vaten.