Hoe een vriendengroep in de sauna tot de Finse Kyro whisky stokerij leidde (Distilleerderij Donderdag)

Het is deze week tijd om eens een verhaal over een kleine stokerij te vertellen. Uit Finland komt namelijk het bijzondere verhaal van de Kyrö Distillery. Loop in deze Distilleerderij Donderdag mee door de geschiedenis van de stokerij, waarin vrienden, de sauna, kaas, auto’s, handgel en natuurlijk roggewhisky de ingrediënten vormen.

De oorsprong van de Kyrö Distillery neemt ons niet mee naar een plek die heel ver terug de geschiedenis in gaat. Het verhaal van de stokerij begint namelijk in 2012, naar een plek waar Finnen komen om te ontspannen: de Finse sauna.

Met een goed glas Amerikaanse roggewhiskey in de hand komen daar de beste gesprekken voorbij. Zo ook bij de vriendengroep bestaand uit Miika Lipiäinen, Mikko Koskinen, Kalle Valkonen, Miko Heinilä en Jouni Ritola. Op een avond in de sauna vraagt de groep zich hardop af waarom er eigenlijk zo weinig distilleerderijen in Finland zijn die zich bezig houden met rogge.

De grondstof is tenslotte in overvloed aanwezig in hun thuisland en het is eigenlijk gek dat er nooit iemand (op whiskygebied) iets mee gedaan heeft in hun land. Het gesprek vordert, terwijl de fles whiskey steeds leger wordt.

Gelukkig heeft dat niet tot een vergeten gesprek geleid, want de volgende ochtend herinnert iedereen van de groep zich nog de plannen van een avond eerder: er moet verandering in het aantal distilleerderijen komen dat zich bezig houdt met roggewhisky. De vriendengroep trekt (bijna letterlijk) de stoute schoenen aan.

Niemand van de groep heeft ervaring met stoken, dus daar moet eerst aan gewerkt worden. Ze besluiten door Europa te trekken om ervaring op te doen en met die kennis op zak wordt uiteindelijk het plan voor een eigen stokerij in Finland langzaam werkelijkheid.

Op een gegeven moment moet er een locatie gevonden worden voor de Finse stokerij. De groep vrienden komt op hun zoektocht eerst op het spoor van een oude boerderij in Isokyrö, maar dit wordt uiteindelijk niet de plek waar gestookt wordt.

Er lig verderop namelijk nog een oude kaasfabriek, waar ooit talloze kazen gerijpt hebben. Kaas ligt er al lang niet meer, maar de boeren hebben de ruimte verhuurd aan een garage voor auto’s.

Dit is de plek die uiteindelijk aan alle wensen van de groep voldoet en dus wordt er besloten om de kaasfabriek over te nemen en om te toveren tot een distilleerderij. Voordat dat zover is, moet er nog wel flink wat werk verzet worden.

De stokers in spé besluiten dat het al wel tijd is om een eerste distillaat te maken. De kans dient zich ook heel snel aan. De ouders van Kalle gaan namelijk voor een tijd op vakantie en hun huis staat tijdelijk leeg.

De groep verandert een deel van het huis in een fermenteerhal, waar ze aan de slag gaat met de eerste stook. Er wordt een mash gemaakt dat uiteindelijk leidt tot de eerste wash van Kyrö Distillery. Het probleem is alleen dat er geen ketel is.

Gelukkig mag het stel in een van de eerste distilleerderijen in Finland stoken. Deze ligt in Pori, wat honderden kilometers verderop ligt. De voorwaarde is dat de wash door de groep zelf gebracht wordt. Het heeft de groep de heren wat moeite gekost, maar het resultaat mag er zijn.
De new make ziet er prima uit en smaakt goed.

Maar is de drank ook echt goed? Lipiäinen besluit om de proef op de som te nemen en gaat op pad met wat van de vloeistof. Hij reist af naar de Whisky Show in Londen, waar hij stiekem op het toilet zijn drank laat proeven. Vervolgens doet hij dit ook bij de stands, waar zijn drank goed ontvangen wordt.

Inmiddels is het 2014 en staan de ketels en de andere apparatuur in de Kyrö Distillery. Er wordt van alles gestookt, maar whisky is op dat moment nog geen feit. Dat moet tenslotte minimaal drie jaar rijpen. Kyrö heeft gin en andere dranken die de eerste jaren verkocht worden.

De distilleerderij wordt gestaag bekender, al blijft de stokerij zonder whisky zitten. In 2020 breekt dan ineens de COVID-19 pandemie uit.
Zoals veel andere bedrijven wereldwijd, krijgt Kyrö er flink van langs tijdens de lockdowns.

Het bedrijf besluit de situatie om te zetten in een kans en om twee vliegen in een klap te slaan. Er wordt handgel gemaakt. Enerzijds wordt hiermee voorkomen dat er mensen bij de stokerij ontslagen moeten worden en anderzijds steunt de distilleerderij de zorg hiermee.

Los van het vervelende begin van 2020 is dit jaar ook het jaar waarin de inaugurele release voorbij komt. Kyrö onthult haar eerste whisky. De drank is gestookt van 100 procent rogge in pot stills en heeft tussen de drie en vijf jaar gerijpt.

De gebruikte vaten zijn gemaakt van Amerikaans eikenhout. De drank vindt gretig aftrek en tijdens de International Wine and Spirits Competition in datzelfde jaar weet de whisky 98 van de 100 punten te scoren.

Op dit moment wordt er nog steeds volop gestookt in de Kyrö Distillery. De stokerij in Finland kan ook bezocht worden. Er worden tours georganiseerd, waarbij naast een kijkje in de keuken ook een paar drams geproefd kunnen worden.

Daarnaast is er een unieke mogelijkheid om een roggecocktail te proeven. Het is bijna een ideale combinatie voor whiskyliefhebbers die in Finland op pad gaan. Thuisblijvers kunnen gratis aan de slag met een digitale tour.

Foto's: Kyrö Distillery