‘Bij Ikea hadden ze een fruitschaal van roestvrij staal, die paste precies over de kookketel’

Het is een zaterdagochtend als we op de stoep staan bij Gerlachus, de micro-distilleerderij van Thijs Has. Als hij de douane moet geloven was hij in 2012 de vijfde distilleerderij van Nederland die opende. Is het hobby of werk wat deze man diep in het zuiden van Limburg doet?

Als we aanbellen aan de Burgemeester A. Campostraat in Hulsberg, vallen we meteen met onze neus in de boter, of moeten we zeggen borstel? Dat zijn de niet oplosbare delen die overblijven na stoken, denk aan bloem, vliesjes en vezels. Naast bierbostel staat het ook bekend als draff.  

Thijs staat in een kleine ruimte, die aan zijn huis gebouwd is. Dit is waar de magie gebeurt. Hier worden zijn whisky’s, gins, bier en likeuren gemaakt.

Hij was al tien jaar lang bezig met bier maken, maar dat begon hem een beetje te vervelen. Omdat zijn favoriete spirit whisky is, is hij dan ook daarmee begonnen: ‘Bij Ikea hadden ze een fruitschaal van roestvrij staal, die paste precies over de kookketel.’

Dat klinkt een beetje als een grap, maar dat is niet zo. Bovendien weet Thijs waar hij het over heeft. De keuze voor een koperen ketel stond vast. ‘Heel belangrijk. (…)Ik wilde ook een alambiek en geen column still.’

Hij legt uit dat een column stil prima is voor mensen die jenevers willen maken, maar niet werkt voor whisky.’

Zijn whisky’s moeten van pure kwaliteit zijn. Hij heeft onlangs de oudste whisky uit Limburg op de markt gebracht, een vijfjarige whisky. Hij wil nog veel oudere whisky’s uitbrengen, het liefst één van 12 en 18 jaar. Dat gaat hem niet om geld of iets dergelijks, want Thijs kan doen en laten wat hij wil. Gerlachus runt hij namelijk naast een fulltime baan.

Dat ziet er als volgt uit: in principe werkt hij 5 dagen in de week bij Boels Rental als product owner en elke zaterdag is hij bezig in zijn stokerij. De vrijheid om te doen en laten wat hij wil, vindt hij heerlijk: ‘Als ik volgend jaar wil stoppen, omdat ik het niet meer leuk vind, dan stop ik.’  

Hoewel Thijs zijn distilleerderij prachtig vindt en van plan is nog wel wat jaartjes door te gaan, is het altijd iets wat hij erbij doet. Hij heeft zich ooit afgevraagd of hij zich fulltime op zijn onderneming zou richten, maar vond de financiële risico’s te groot.

Dan zou hij ergens een pand moeten huren om uit te breiden, en zoals we allemaal weten is whisky pas officieel whisky na drie jaar. Dus het is een hoge financiële investering zonder zekerheden en dat had Thijs er niet voor over.

Achteraf is hij dan ook blij dat hij de keuze heeft gemaakt om zich niet volledig op het distilleren te richten én zijn micro-distilleerderij aan huis te houden. Nu kan hij bijvoorbeeld ’s avonds een keer de deur open doen voor klanten. Het zijn deze mensen die er ook voor zorgen dat hij altijd een drive heeft om door te gaan.

Want, zo legt hij uit: ‘Ik ben uitverkocht zodra mijn volgende batch aan de beurt is.’

Per jaar draait hij een productie van ongeveer 8 vaten van 60 liter.

Hoewel hij ook houdt van rum (hij heeft geen tijd om dit te maken) is whisky 100 procent zijn favoriete spirit. Die liefde is overigens op een leuke manier jaren geleden aangewakkerd. Initieel moest Thijs niets van whisky weten. Bier was zijn drankje, maar hij zocht een nieuwe uitdaging.

‘Ik vond destilleren technisch gezien leuk. Ik heb vroeger Elektrotechniek gestudeerd en interesseer me voor allerlei soorten techniek.’

Zo gebeurde het dat Thijs is gaan experimenten met snippers, waarop een vriend van hem zei dat het echt goed spul was wat hij maakte en dat hij daar iets mee moest doen. Toevallig is deze zelfde vriend getrouwd met een Schotse vrouw, dus hij was inmiddels al ‘besmet’ met het virus dat Schots levenswater heet.

Nu was het alleen nog de beurt aan Thijs. Die werd op zijn beurt meegesleurd naar een proeverij van Mitra, iets waar hij helemaal geen zin in had. Want hij was in eerste instantie enkel geïnteresseerd in de techniek van distilleren, niet zozeer in de smaak van whisky.

Hij proefde met tegenzin wat whisky's en ontdekte dat er ‘meer onder de zon was dan enkel Red Label (Johnnie Walker Red Label, red.).’ Ineens proefde de toekomstige whiskystoker een dram met rook en door de liefde voor sigaren sloeg dat wel aan.

De missie van de vriend was geslaagd! Thijs' interesse voor whisky was gewekt en zo gebeurde het dat hij verder zou gaan experimenteren met whisky en dan zonder snippers. Zoveel jaar later is dat een succes.

In de loop der jaren zijn er mooie whisky’s uitgekomen, al moet de meest bijzondere nog komen. Als zijn 15-jarige zoon 18 wordt wordt, zal hij zijn oudste whisky op de markt gaan brengen: een 8-jarige. Hoewel zoonlief meer van videogames houdt dan whisky, vindt hij het stiekem wel spannend. ‘Hij vertelt er ook op school over aan leraren als ze er naar vragen.'

Dat is ook logisch, want de opbrengst van die toekomstige whisky gaat naar zijn studie. Maar dat duurt dus nog drie jaar.

Op korte termijn heeft Thijs nog andere plannen: de meest peated whisky tot dusver uitbrengen. Bijpassende smaaknotities mag iemand anders tegen die tijd bepalen, want daar heeft hij geen verstand van.

‘Dat is heel persoonlijk. Je hebt mensen, die zitten dan urenlang op zo'n ding (de whisky, red.) te kauwen en dan komen ze met allerlei perziksmaken en butterscotch en weet ik veel wat. Nou, ik proef het en dan vind ik whisky lekker of niet.'

De uitspraak is typerend voor de man die voor ons staat. Hij is ontzettend nuchter, straalt uit plezier te hebben in zijn stokerij, maar neemt het allemaal niet té serieus. En waarom zou hij?

Hij heeft een vaste fanbase die zijn whisky’s afneemt en verkoopt voldoende om alles ernaast te doen. De droom van wereldheerschappij heeft hij allang opgegeven. Hij wil gewoon mooie whisky’s maken, op zijn voorwaarden, niet meer en niet minder.

En doordat hij zo (financieel) vrij is, geeft hem dat de ruimte om in de toekomst met oudere expressies op de markt te brengen. Want als hij één ding belangrijk vindt, is dat er meer aandacht komt voor Nederlandse whisky. En daar wil hij graag zijn steentje aan bijdragen.

Favoriete whisky: Lagavulin 16
Aantal glaasjes whisky per week: 2
Leukste fles whisky in bezit:  Glen Alba Blended Scotch Whisky, 45 jaar van Lidl. 
Duurste whisky ooit gedronken:  ‘Dure whisky is meestal niet de beste whisky. Het zal Dalmore King Alexander geweest zijn of Signet van Glenmorangie.’
Whiskyland om in de gaten te houden:  Nederland
Whisky die je zelf had willen bedenken:  Octomore
Minst favoriete whisky: 'Bourbon. Er zitten uitzonderingen tussen, zoals in Woodford Reserve.'