Paulo Cardoso over whisky: '70 procent van de smaak komt uit het vat'

Voor Paulo Cardoso (45) is zijn neus het belangrijkste instrument. Als vatenleverancier moet hij namelijk letterlijk overal zijn neus in steken om erachter te komen of whiskyvaten goed zijn. Samen met zijn compagnon Hans reist hij de hele wereld over om de whiskymarkt te bedienen. Zijn verhaal is minstens zo goed als een oude whisky die nog in een vat ligt. En hij weet veel, zo blijkt.

Paulo is zes jaar geleden mede-eigenaar geworden van Santing Beer and Spirit Barrels. Dit bedrijf levert allerlei houten vaten in Nederland, maar ook in het buitenland. ‘We leveren vaten voor bier, jenever, whisky, cider is in opkomst, maar ook leveren we aan wijnboeren,’ legt Paulo uit. Het bedrijf is zo’n twintig jaar geleden opgericht door Hans Santing (56), die een klein beetje worstelde voor zaken in Portugal en Paulo's hulp goed kon gebruiken.

‘Hans deed alleen deco vaten (decoratieve vaten, red.) Hij had veel problemen met houten vaten in Portugal. Ik ben half Portugees en zo is eigenlijk het hele verhaal begonnen.’ De mannen kennen elkaar van het Zweedse bedrijf Hiab, een fabrikant van autolaadkranen waar Hans salesmanager was en Paulo marketingmanager. Dat ze zoveel jaar later een geheel ander bedrijf zouden runnen, had Paulo niet verwacht, maar vindt hij wel erg tof. Met name de manier waarop het begon, roept weer warme gevoelens op.

‘We hebben portvaten naar Nederland gehaald. Ik heb ooit eens een berichtje op Facebook gezet en tot twee uur ’s nachts mensen beantwoord, want iedereen wilde die vaten hebben. Toen dachten we: daar moeten we meer mee doen,’ vertelt hij enthousiast.

Sindsdien draait het bedrijf niet langer om deco vaten, maar zijn Hans en Paulo samen de spiritvaten ingedoken. We hebben Hans niet gesproken, maar namens hem zeggen we tegen Paulo: Obrigado!

Hoewel Paulo in eerste instantie aangeeft voorheen eigenlijk niets met spirits te hebben, blijkt na doorvragen de liefde voor whisky wel degelijk al jaren aanwezig te zijn. Want wat blijkt? Spirit zit in zijn DNA én is er met de paplepel ingegoten. ‘Ik ben altijd een whiskyliefhebber geweest. Mijn vader is voordat hij naar Nederland kwam barman geweest. Alleen vind ik whisky mixen met iets not done. Al is er één ding wat ik zomers heel graag drink: Canadian Club met gingerale. Dat is echt heel goed!’

Naast dat hij opgetogen vertelt over zijn ultieme drankje in de zomer, raakt hij niet uitgepraat over de reizen die hij samen maakt met Hans. Zo reizen ze geregeld samen naar Frankrijk, Spanje, Portugal en Italië en proeven daar vaak allerlei exclusieve whisky’s. Niet dat dit noodzakelijk is voor hun werk, ze moeten immers vaten testen voor gedestilleerde dranken, maar het is een mooi extraatje van hun werk. Al is het ook hard werken.

Zo is het duo in februari afgereisd naar een nieuw land voor hun portfolio. ‘Toen zijn we viereneenhalve dag door Schotland gereden. We hebben acht distilleerderijen per dag bezocht. We zijn gereden van noord naar zuid, van John o' Groats tot aan Fort William. Dan zie je Schotland op zijn allermooist. We hebben de hele week de zonnebril op gehad. Dat was fantastisch!’

Wat Paulo momenteel vooral doorheeft is dat de Schotten een klein beetje in paniek zijn omdat er geen bourbonvaten zijn. Daarom is hij druk bezig met het leveren van finish vaten, waar steeds meer vraag naar is in meerdere landen. Alles wat hij hierna zegt over Schotland moet off the record blijven. Wat betreft whiskyvaten in Nederland zijn er slechts drie partijen die de markt bedienen. Naast Santing Beer and Spirit Barrels handelen Omzigttrading en Smokey Barrels ook in spirit vaten. 

Voor Paulo is het belangrijk om klanten continu tevreden te stellen. Hij straalt passie en kennis uit. Hij weet net zoveel af van vaten als een whiskystoker van zijn whisky. ’70 procent van de smaakt komt uit het vat,’ legt hij uit. 'Eerst moet je ruiken of een vat goed ruikt. Dus je moet er heel ouderwets je neus in steken. Als het percentage in het vat laag alcoholisch is, ruikt zo’n vat naar nagellakremover, echt aceton. Als je port wilt ruiken, weet je dat het niet goed is.’

Verder benadrukt hij dan ook dat alle vaten (behalve die hij uit Amerika laat komen) geroken moeten worden. Hij wil kwaliteit leveren aan de klant. Daarom werken hij en Hans samen met Tonnellerie de Cognac in Frankrijk. Op deze manier kan er maximale service geboden worden. ‘Ik heb ook klanten die zeggen, je bent te duur. Ik ga zelf vaten zoeken. Dat kan. Maar dan gaan ze niet over de kuiperij.’

Juist bij Santing Beer and Spirit Barrels wordt dat extraatje gegeven aan klanten. Nadat de vaten geroken zijn, worden ze getest met een drukmeter. ‘Als die niet terugloopt, weet je dat het vat dicht is en dan heb je nog de visuele inspectie. We kunnen ook vaten repareren als er een kleine lekkage is. Dat doen we allemaal zelf,’ legt Paulo uit.
'En alle vaten zijn traceerbaar. We weten wanneer een duig (één balk van een vat, red.) vervangen is en door welke kuiperij.’ Het klinkt bijna als eten. Goed eten. Het liefst willen we échte pizza's en niet iets anders. Authenticiteit heeft Paulo hoog in het vaandel.

Lachend reageert hij op de vraag of hij zelf ooit whisky zou willen maken. Absoluut niet. ‘Ik heb het nu al zo druk en ik denk altijd maar: schoenmaker, hou je bij je leest.’
Dat hij het zo druk heeft, heeft enerzijds te maken met het feit dat er steeds meer distilleerderijen bij komen en iedereen vaten nodig heeft (met name finish vaten). Al speelt het probleem van de bourbon vaten ook mee.

‘De enige reden waarom vroeger whisky in bourbonvaten ging, is omdat bourbon vaten goedkoop waren. En bourbonvaten zijn momenteel niet te krijgen. Daar begint de hele cyclus mee voor tequila, rum en whisky. De levertijd voor een nieuw bourbonvat is achttien maanden. Ze zijn op. Voordat je een duig kan buigen, moet hij buiten 36 maanden drogen. Dus je loopt heel erg achter de feiten aan. Door corona is er minder geproduceerd. Er is minder hout beschikbaar en ze zijn zelfs in Amerika bezig om de wet aan te passen.’

Bourbon mag nu alleen op nieuw hout liggen. Er wordt nu bekeken of bourbonvaten voor de tweede keer gebruikt kunnen worden. ‘Als dat gaat gebeuren, wordt het een shock in de hele wereld. Dan gaat er in de whisky iets niet goed, in de tequila niet, in de rum niet.’

En dus werkt hij keihard door met de markt bedienen. Zijn enige droom is om zo door te gaan, want hij hoopt dit nog tot na zijn pensioen te doen. Al is er misschien nog eens wens: vaten leveren aan Highland Park. Dat zou hij wel heel mooi vinden.

Favoriete whisky: ‘Lagavulin 16 op het moment.’
Aantal glaasjes whisky per week: ‘2-3, te weinig’
Leukste fles whisky in bezit: Port Ellen rare cask 40 years
Duurste whisky ooit gedronken: Port Ellen rare cask 40 years
Whiskyland om in de gaten te houden: Israël
Whisky die je zelf had willen bedenken: Japanse whisky
Smerigste whisky ooit gedronken: Johnnie Walker. Red Label.’

Binnenkort komt er nog veel meer content aan over Santing Beer and Spirit Barrels, dus houd Whisky Monkeys in de gaten!