The Macallan whisky: een lesje geschiedenis, zo werd het merk een luxe product (Distilleerderij Donderdag)

Een van de meest bekende en oudste distilleerderijen ter wereld is The Macallan. De stokerij werkt dit jaar al 200 jaar aan het levenswater. Reis in deze Distilleerderij Donderdag mee naar de Schotse Speyside waarin we het verhaal van Alexander Reid en zijn The Macallan vertellen.

The Macallan is tegenwoordig een whiskymerk dat synoniem staat aan luxe. De stokerij in Speyside begint niet zo, maar zeer kleinschalig met de ambitie van één man: Alexander Reid.

Het verhaal van The Macallan begint net na de invoering van de accijnswet in 1823. Reid krijgt in 1824 namelijk een van de distilleerlicenties die uitgegeven werden. Hij is op dat moment een leraar die op zijn landgoed, vlak naast de Spey rivier, ook gerst verbouwt.

Reid begint met het stoken van whisky in zijn boerderij, The Easter Elchies House. De stokerij ligt in een gebied dat vroeger ‘Maghellan’ heette. De naam is een samenvoeging van het Gaelic woord ‘Magh’ (vruchtbare grond) en ‘Ellan’ (naar een monnik die ooit in een kerk op het landgoed verbleef). Hij besluit om zijn stokerij de Elchies Distillery te noemen, wat een knipoog is naar het landgoed.

Voor de stook van zijn godendrank besluit Reid alles uit de omgeving te halen. Hij gebruikt het water uit de Spey en gerst dat lokaal geteeld is. Daarbij richt hij zich op spirit van hoge kwaliteit. Dit zorgt ervoor dat er al snel een reputatie opgebouwd wordt en dat de whisky in de wijde omtrek van de distilleerderij in Speyside geliefd is.

Na de dood van de oprichter in 1847 nemen James Shearer Priest en James Davidson de licentie en de stokerij over. Zij runnen deze succesvol tot 1868. In dat jaar neemt James Stuart de distilleerderij over en besluit flink te gaan verbouwen. Er wordt uitgebreid om aan de grote vraag te kunnen voldoen. Stuart heeft de stokerij, net als Reid, slechts kort onder zijn vleugels. In 1982 verkoopt hij de whiskyfabriek aan Roderick Kemp.

De nieuwe eigenaar van The Macallan heeft al flink wat ervaring opgedaan in de whisky-industrie. Hij is namelijk een partner geweest bij Talisker Distillery waardoor hij het reilen en zeilen in een stokerij kent. Kemp gaat de stokerij nogmaals onder handen nemen en start een grootschalige renovatie.

Er komt nieuwe apparatuur en de capaciteit wordt verhoogd. Daarnaast verandert Kemp de naam naar Macallan-Glenlivet, waarbij het laatste gedeelte van de naam een knipoog is naar die andere beroemde stokerij in de buurt.

In de jaren daarna blijft de stokerij in de familie van Kemp. Gedurende deze periode wordt The Macallan meermaals verbouwd en uitgebreid. Zo komen er in 1954 vijf distilleerketels bij en in 1965 komt er wederom een nieuwe still house met zeven ketels bij The Macallan. Uiteindelijk heeft de Schotse stokerij in 1975 maar liefst 21 koperen ketels staan waar spirit gemaakt wordt.

Veel van de whisky heeft als bestemming blended expressies en slechts een klein deel wordt als single malt whisky gebotteld. Deze trend duurt tot het begin van de jaren ’80. The Macallan ziet dat de markt voor blends een dal kent en besluit meer single malt whisky’s te gaan maken.

Er wordt besloten om het tweede still house en de oude boerderij van de stokerij stil te leggen en de resterende voorraden langzaam uit te verkopen als single malt expressies. In 1984 komt daarvan de eerste uit, The Macallan 18 Year Old. Zonder dat de stokerij het op dat moment in de gaten heeft, is dit het begin van een trend die tot vandaag aanhoudt. De focus zal enkele jaren daarna namelijk verlegd worden naar het maken van single malt whisky’s.

In 1986 wordt een kwart van The Macallan verkocht aan Beam Suntory. Niet lang daarna gaat de rest van het bedrijf naar Highland Distillers. Dit laatste zorgt er in 1999 voor dat The Macallan onder leiding komt te staan van Edrington en William Grant & Sons (de eigenaar van onder andere Glenfiddich Distillery). Deze groep neemt Highland Distillers over voor de enorme som van 601 miljoen pond.

Naast de vergrote focus op single malts besluit de distilleerderij in deze periode een nieuwe weg in te slaan. Er wordt gekozen om het overgrote deel van de whisky van het merk te laten rijpen in sherryvaten, wat een grote impact heeft op de smaak en het uiterlijk van het merk.

Het gebruik van sherryvaten is ook een primeur. The Macallan is namelijk de eerste distilleerderij die de sherryvaten van specifieke bomen, voornamelijk Europese eikenhouten vaten, gebruikt. Deze worden naar wens van de distilleerderij in een kuiperij in Jerez, Spanje vervaardigd en in de sherrydriehoek van Spanje met Oloroso sherry geseasoned.

Er is een ontzettend hoge kwaliteitseis die The Macallan aan de kuiperij stelt. Alles moet spic en span zijn en alleen de beste vaten worden gekozen voor de luxe whisky uit Speyside. Deze manier van werken wordt uiteindelijk het handelsmerk van de distilleerderij en er worden speciale warenhuizen gebouwd om de vervaardigde vaten op te slaan.

The Edrington Group kondigt in 2008 aan dat de eerder stilgelegde distilleerderij van The Macallan en de boerderij weer in gebruik genomen worden. Daarnaast komt er in 2013 een aankondiging dat er een nieuwe distilleerderij gebouwd wordt met een opmerkelijk ontwerp.

Het nieuwe onderkomen van de Schotse single malt whisky krijgt een golvend dak dat door een groene bekleding geheel in de omgeving van Easter Elchies opgaat alsof het natuurlijk gevormde heuvels zijn. Het dak bestaat uit 380.000 verschillende elementen, waaronder 1800 balken die gemaakt zijn met hout uit Scandinavië.

De pui van The Macallan Distillery bestaat grotendeels uit glas, wat voor een mooie doorkijk en lichtinval zorgt. De binnenkant van de stokerij is ten dele ondergronds en is voorzien van 36 koperen ketels die, geheel in lijn met de historie van het whiskymerk, klein van stuk zijn.

Met de nieuwe distilleerderij en het nieuwe bezoekerscentrum kan The Macallan even vooruit. De productie kan namelijk indien gewenst flink opgeschroefd worden. Het is tijd om naar de verdere toekomst te kijken.

Het Schotse bedrijf doet dat door een blik op het proces te werpen. De vaten die in Jerez gemaakt worden zijn ontzettend belangrijk voor het whiskymerk en het is cruciaal dat deze met een constante hoge kwaliteit gemaakt en geleverd worden.

Om er zeker van te zijn dat de kwaliteit in toekomst net zo hoog blijft, neemt The Edrington Group, het bedrijf achter The Macallan, in 2023 een groot belang in Grupo Estévez. De Spaanse sherryproducent gaat daardoor exclusief sherry produceren voor het kruiden van vaten van de Schotse distilleerderij.

Verder heeft het moederbedrijf van The Macallan in datzelfde jaar het kuipersbedrijf Vasyma overgenomen. Dit bedrijf houdt zich bezig met het maken en repareren van vaten, een ander belangrijk onderdeel voor de kenmerkende whisky van de Schotse distilleerderij.

Inmiddels zijn we aangekomen bij 2024. The Macallan is 200 jaar jong geworden en viert dit met een nieuw logo. Het The Macallan 200 logo is een eerbetoon aan alles wat het whiskymerk maakt tot wat het is. De stokerij viert haar verjaardag met evenementen en nieuwe expressies. Een van de onthullingen die het merk al gedaan heeft is de eerste horizontale whiskyfles van het merk ooit.

Deze nieuwe single malt whisky heet The Macallan Horizon. De drank en de karaf zijn ontstaan uit een samenwerking met het automerk Bentley. De fles is als het ware in een gedraaid whiskyvat opgeborgen. In totaal zijn er zes materialen waaronder koper, eikenhout en glas gebruikt, wat een knipoog is naar 'the six pillars of The Macallan'.

Naast de nieuwe expressie heeft de distilleerderij een samenwerking met Cirque du Soleil. De artiesten van het merk gaan het verhaal van Schotland, Easter Elchies House en de The Macallan whisky vertellen in een unieke voorstelling op het landgoed van de stokerij.

Daar vind je hier meer over. Hoewel de voorstelling tijdelijk te bezoeken is, kun je altijd terecht bij de distilleerderij voor een tour. Meer informatie over de mogelijkheden daarvoor vind je op de website van The Macallan.

Foto's: The Macallan Press