Deze week gaan we verder terug dan ooit in Distilleerderij Donderdag, waar we Denemarken aan doen. Want wie snel stappen in de whisky-industrie aan het zetten is, is Thy whisky. Tijd om daar dus alles over te vertellen.

Laten we beginnen met de eerste generatie Deense Gyrup boeren, het Deense land en het onmiskenbare Deense terroir. Onze tijdreis neemt ons mee naar een periode waarin er in Denemarken nog geen whisky gestookt werd.

In het noordwesten van Denemarken lopen allerlei kronkelweggetjes tussen uitgestrekte vlaktes met landbouwgrond. Op een kleine afstand van Thy National Park ligt, vlak boven het meer Ovesø, een uitgestrekt landgoed van 500 hectare met de naam Gyrup.

Al eeuwen staat er op deze grond een boerderij die dateert uit de jaren 1300. Het is een plek vol historie, waar onder meer grafheuvels te vinden zijn uit een ver verleden. Op deze plek wordt sinds 1773 een organisch landbouwbedrijf gerund. Er wordt vee op weilanden gehouden en er worden verschillende gewassen waaronder biologische granen verbouwd op de talloze akkers.

De familie mag Gyrup al acht generaties een thuis noemen. Met de komst van de zevende generatie is er een nieuw element toegevoegd aan Gyrup. Nicolaj Nicolajsen, de oprichter van Thy Whisky Distillery besluit in 2010 dat de granen niet alleen voor internationale brouwerijen en distilleerderijen gebruikt wordt, maar dat de familie er zelf meer gebruik van gaat maken.

Hoe? Door er whisky van te stoken.

Het idee van Nicolajsen is eenvoudig. Hij gaat gebruik maken van zijn eigen biologisch geteelde gerst en wil de smaak en traditie van Denemarken in een drank van wereldklasse vangen. Met dit in gedachten wordt er gekeken naar mogelijkheden om een whisky te maken van mout die gerookt wordt met Deense rooktechnieken (op beukenhout).

Er wordt een partnerschap gesloten met de lokale Thisted brouwerij, de Nordisk Brænderi en er wordt een mouterij in Duitsland ingeschakeld. Met deze partijen wordt in de eerste jaren experimentele whisky gestookt, terwijl Nicolajsen zijn recept voor de biologische Thy Whisky perfectioneert. De eerste whisky wordt in 2014 gebotteld met de naam Thy Whisky No. 1- Kræn Klit.

In 2015 kom de familie op het Gyrup landgoed bij elkaar voor Kerstmis. Tijdens de festiviteiten wordt de eerste Thy whisky geproefd en dat leidt tot het bespreken van de toekomst van de Thy Whisky Distillery en het landgoed.

Hierbij komt onder andere het onderwerp single estate distillery aan bod. Het is tijd dat de achtste generatie van de familie Nicolajsen de teugels langzaam maar zeker in handen neemt en Thy Wisky Distillery naar een nieuw niveau tilt.

De familieleden van Nicolajsen, Ellen Nicolajsen, Jakos Stjernholm, Marie Stjernholm en Andreas Poulsen, wonen op dat moment in Kopenhagen. Ze besluiten om hun spullen te pakken en terug te keren naar de plek waar ze opgroeiden.

Hierna begint een enorm project. Het Gyrup landhuis wordt flink op de schop genomen. Er komt een one of a kind open warenhuis voor vaten in de oude stallen. Deze zorgt ervoor dat de drank in het Deense klimaat rijpt en zo beïnvloed wordt door de veranderende seizoenen en het maritieme klimaat in het land.

Daarnaast wordt er een ruimte om te stoken gerealiseerd in het oude verblijf voor de knechten en wordt er een enorme malting drum gebouwd die in 2018 in gebruik genomen wordt, samen met een mash tun van 1000 liter. Daarnaast wordt er een plek gemaakt waar de gemoute gerst gerookt kan worden.

Terwijl de werkzaamheden vorderen en de Deense single estate whisky distilleerderij langzaam vorm krijgt, wordt ook de productie bij de huidige (externe) stokerij opgevoerd. In 2019 is het tijd voor de kers op de taart.

De pot still van 1000 liter arriveert bij het landhuis en wordt in een van de vleugels van het gebouw geplaatst. De nieuwe Thy Whisky Distillery is klaar en de familie kan beginnen met het maken van Deense biologische single estate whisky.

Thy Whisky Distillery is na de verbouwing net iets kleiner dan Stauning Distillery. Er wordt ongeveer 50.000 liter biologische spirit per jaar gestookt. De gerst die tijdens het stoken wordt gebruikt is afkomstig van het landgoed waarop de Deense distilleerderij staat en deze wordt gerookt met beukenhout.

De nieuwe spirit van Thy wordt door de distilleerderij middels een enkele distillatie gemaakt in de koperen pot still die uitgerust is met een zuiveraar. Deze zorgt ervoor dat de reflux van de zwaardere oliën en waterdampen groter is. Het is een uniek proces dat de Deense whiskymaker erop nahoudt, wat een zuiverdere spirit met een rijke smaak oplevert. Ook komt het unieke Deense terroir in de drank naar voren door deze manier van stoken.

Inmiddels is het kernassortiment van Thy Whisky Distillery uitgerold voor 2024. De selectie bestaat uit een drietal kenmerkende Deense expressies die flink uiteenlopen. Elk van deze whisky's is een Vintage release, wat betekent dat er elk jaar een nieuwe batch van dezelfde whisky gebotteld wordt.

Hieronder zetten de allereerste releases van het kernassortiment voor je op een rij met het bijbehorende smaakprofiel:

Dit is de 'essentie van Thy Distillery' die de onderscheidende kenmerken van de moutige boerderijstijl van de distilleerderij met een licht vleugje beukenhoutrook combineert. De single malt whisky heeft gerijpt in een mix van ex-bourbon, oloroso en Pedro Ximénez vaten en heeft een zoete, fruitige en moutige smaak.

De distilleerderij heeft voor het maken van de spirit voor de Thy single malt Odysee Byg en Babushka byg granen gebruikt. Verder is er bleke mout en met beukenhout gerookte mout gebruikt. De expressie is gebotteld op 48 procent alcohol by volume (ABV).

De whisky heeft een beperkte oplage van 4800 flessen wereldwijd die per fles een adviesverkoopprijs van 64,90 euro hebben.

De tweede van de drie expressies in het Thy kernassortiment is wat rokeriger. De whisky is gestookt van Odyssee Barley en met beukenhout gerookte mout. De drank heeft volledig in sherryvaten gerijpt, om zo een rijke smaak van gedroogd fruit, mout en verwarmende rook te krijgen. De BØG expressie is gebotteld op 50 procent alcohol by volume (ABV).

Ook de Thy BØG is gelimiteerd. In dit geval zijn er slechts 3100 flessen gebotteld die te koop zijn voor 79,90 euro per stuk.

De derde whisky is gestookt van een combinatie van granen. Er is gemoute gerst gebruikt, rogge en gemoute spelt om zo de diversiteit van het Gyrup landgoed te laten zien. De drank heeft gerijpt in Amerikaanse eikenhouten vaten en heeft tonen van honing, fruit, eikenkruiden, peper en citrus, aangevuld met bloemige tonen. De whisky heeft een alcoholpercentage van 48,5 procent en is gelimiteerd tot 2900 flessen wereldwijd. Een fles haal je in huis voor 69,90 euro.

Als je de Deense whisky van Thy Whisky Distillery zelf wil ervaren, dan is daar binnenkort een ideale kans voor. De distilleerderij organiseert namelijk een internationale online masterclass op 31 mei om 20:00 uur. Tijdens de masterclass is het kernassortiment te proeven én zijn er verschillende single cask expressies van Thy te genieten.

Doordat de masterclass door de meesterdistilleerder van Thy gegeven wordt, is het direct een kennismaking met de idealen achter de stokerij en het gezicht dat de whisky's in de samples verzorgd heeft. De samples zijn te koop via Whisky Base voor 45 euro. Je krijgt er dan ook een set met granen bij om zo te zien waar die whisky precies van gestookt is.

Foto's: Thy Whisky Distillery